Naakt op tafel Hans Broek in SM’s
Subtiel is het woord niet. De boodschap druipt er vanaf. Hans Broek houdt zich in zijn nieuwste presentatie in Den Bosch bezig met moraliteit. En dat mag iedereen weten.
Centraal motief van de schilderijen in de eerste ruimtes zijn naakte vrouwen uit Eyes Wide Shut van Stanley Kubrick – en dan vooral één scène uit het huis waar Tom Cruise verzeild raakte en terecht kwam in een soort orgie die wordt gadegeslagen door gemaskerde personen in monnikspij.
In de belangrijkste zaal, laat ik hem de voorkamer noemen van het huisje dat SM’s speciaal voor deze presentatie heeft opgetrokken, is de scène van een naakte vrouw op tafel verdeeld over vier schilderijen, als in een super-slomo beeldroman.
Het is een wat eigenaardige confrontatie, die vooral de vraag opwerpt wat Broek in vredesnaam zo interessant vindt aan deze beroemde scène uit de filmgeschiedenis. Je moet de toelichting lezen om daar achter te komen.
In het tweede deel van de presentatie neemt het verhaal een persoonlijke wending. In een gangetje hangt een aantal domineesportretten. Veenendaalse dominees wel te verstaan, de stad waar Broek is opgegroeid en naar catechismusles ging. Als jongen heeft hij daar meegemaakt dat de dominee voyeuristisch uit het raam naar een vrijend koppel staarde. Het was voor de jonge Broek een enorme schok; niet het vrijen zelf, maar de afbraak van de morele autoriteit van de dominee, die daar ineens gewoon een mens van vlees en bloed was.
Het is niet direct de categorie Breaking News, deze conclusie, met een katholiek pedo-schandaal achter de kiezen. Interessanter wat dat betreft is de manier waarop Broek op richteriaanse wijze in gevecht gaat met de filmkunst. Ik beleef het geheel als een zelfmoordpoging van de schilder Hans Broek. Als een soort kamikaze-schilder stort hij te pletter op het werk van de door hem bewonderde regisseur.
Al zou hij die ene seconde van die ene scène uit Eyes Wide Shut in 24 schilderijen hebben vastgelegd, dan nog zou het beeld niet gaan leven. Daar hebben we toch echt de filmer Kubrick voor nodig.
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M