Eindexamens 2011: ArtEZ Enschede
De AKI in Enschede heeft zich vanaf de jaren zeventig geprofileerd als experimentele vrijplaats in de periferie, met een sterke nadruk op autonome kunst. Geplaagd door een dalend studentenaantal en te weinig budget werd in 2008 bekend dat de Aki onderdeel zou worden van ArtEZ, een overkoepelende organisatie van de andere Oost-Nederlandse kunstacademies in Arnhem en Zwolle. Het bestuur stuitte op hevig protest van studenten en docenten, onder wie de angst heerste voor aantasting van de eigenheid van de academie en het doemscenario dat de AKI op den duur zal verdwijnen.
Anno 2011 is de AKI geen AKI meer, maar ArtEZ Enschede. En in de hal van het oude fabrieksgebouw aan de Hallenweg zijn dezelfde zorgen van 2008 nog steeds merkbaar. De in Enschede traditioneel grote afdeling Fine Art heeft wat plaats moeten maken voor de meer toegepaste afdeling Art & Cross Media Design. De Fine Art-specialisatie Gemengde Media is dit jaar gedwongen de laatste lichting te presenteren. Ook komt het nieuws binnen dat de specialisatie Conceptual Art Practice (CAP) per direct wordt opgeheven, docenten en studenten verbouwereerd achterlatend.
In de eindpresentaties is het oude vertrouwde karakter van vrijplaats echter onaangetast. Opvallend is dat vooral in de werken van de mannelijke afstudeerders je de hand van de vrije, ietwat onaangepaste kunstenaar ziet. In sommige gevallen leidt dit gebrek aan sturing tot matig werk, maar vaker word ik blij verrast. Zoals bij het werk van Hans Runge die duidelijk de vrije hand kreeg en door het hele gebouw op onmogelijke plekken slaapplaatsen bouwde. Of bij Han Wegman, die een aanzienlijk deel van het gebouw in beslag neemt met een pretparkinstallatie. In een performance in een absurd kostuum (tegelijk angstaanjagend en met een hoog knuffelgehalte) duwt Wegman sjokkend een kermisbotsauto over een achtbaanrails waar twee schaars geklede, verveeld uitziende dames de special effects bedienen en de verplichte achtbaan-pretpark-foto maken. Hij toont een lusteloos beeld van een maatschappij geteisterd door verval, plat vermaak en obesitas.
Philip Böttger is een van de vele Duitse grensstudenten in Enschede en maakt robots die onheilspellende handelingen uitvoeren. In Duell laat hij een verontrustend toekomstbeeld zien. Hij schrijft: ‘Man is almost exceeded by his own inventions and struggles to keep the upper hand. (…) What you are now about to witness, is mans approach to duel himself with one of his own greatest creations, the computer. In a wild west like, quick-draw-stand-off situation we will see which of them will proof to be the best.’ (zie video)
Enkele studenten vonden hun ware docenten buiten de academiemuren. Frank Govers zoekt zijn heil bij de pioniers van de abstracte kunst en brengt een ode aan onder andere Malevich, Picasso en Frank Stella. En de Duitse Jan Mensen toont zich een mediumcriticus en doet een Constant Dullaartje. Hij zocht de irritaties op die je tegenkomt op internet waardoor je niet vooruitkomt, zoals meldingen van ontbrekende afbeeldingen en videos, human verifiers, en haperende webcams. De uitgelichte beperkingen van een massamedium wordt een verzameling aandoenlijke misbaksels.
Eindexamenexpositie ArtEZ Enschede
6-10 juli 2011
NB Veel meer over de EINDEXAMENS op de kunstacademies van dit jaar in STARTERS 2011, Metropolis M Nr 4 – 20 augustus in de winkel!
Jolien Verlaek