Framis in progress
Het Museum voor Moderne Kunst Arnhem toont deze zomer een overzicht van het werk van de Spaanse oud-Rijksakademiestudent Alicia Framis. Framis verwierf internationale bekendheid door haar performances en acties in de openbare ruimte waarin het menselijk bestaan en sociale relaties centraal staan.
Alicia Framis stelt in haar werk bestaande manieren van leven en samenleven ter discussie. Ze legt alledaagse handelingen onder de loep waarmee ze vraagtekens zet bij de ‘normale’ gang van zaken. Haar projecten zijn interdisciplinair en vertonen raakvlakken met mode, architectuur en design. Volgens de perstekst wil Framis ‘de afstand tussen kunst en toeschouwer overbruggen. Al haar werk is er op gericht om onverwachte ontmoetingen en ervaringen te laten ontstaan.’
Dat doet ze door het publiek actief te laten deelnemen aan performances en kunstobjecten. Zo is er een diaprojectie te zien met foto’s van de performance Compagnie de Compagnie uit 1996, haar bijdrage aan het Festival a/d Werf in Utrecht, waarin ze identieke tweelingen solobezoekers liet begeleidden naar de verschillende festivallocaties rond Hoog Catharijne. Het escorte moest volgens Framis tegenwicht bieden aan de architectuur, die ze ’s avonds ‘mensonvriendelijk’ vindt.
Ook de werken 100 ways to wear a flag uit 2007 en Anti_dog uit 2002 in de zaal met de veelzeggende naam Fitting Room nodigen uit tot participatie; de bezoekers van het MMKA mogen enkele van de kledingstukken aanpassen. Er zijn zelfs speciaal pashokjes geïnstalleerd in het museum. Framis ontwierp de kledinglijn Anti_dog met een kogelvrije en onbrandbare stof om (donkere) vrouwen te beschermen tegen agressie. Op enkele jurken zijn vrouwonvriendelijke teksten geborduurd.
Veel van haar werk gaat dan ook over de rolpatronen van mannen en vrouwen en de emancipatie van onderdrukte groepen. Zo toont de kledinglijn Mamamen uit 2004 kostuums en overhemden waarin mannen hun kind bij zich kunnen dragen tijdens werktijd. En ook de video 8 de Junio, libran las modelos uit 2006 keert de traditionele rollen om; 8 juni is voor Framis de rustdag voor vrouwelijke modellen en daarom organiseerde ze een tassenmodeshow met zeventien naakte mannelijke modellen op die dag. Dit als protest tegen het gebruik van superdunne vrouwelijke modellen in de fashion industry.
Framis gelooft sterk in het protest als middel om dingen te veranderen. Ze propageert dit idee in de serie Secret Strike waarvan een video uit 2004 te zien is. Volgens Framis kan een kleinschalige, individuele staking van de dagelijkse routine een even groot effect hebben als een collectieve staking. Maar de ‘heimelijke staking’ gaat in tegenstelling tot de collectieve staking over een confrontatie met jezelf.
En dat is misschien wel de kern van het werk van Framis; de confrontatie met jezelf, je vastgeroeste ideeën en je verwachtingspatronen. Framis toont ons dat veel rolpatronen cultureel bepaald zijn en kunnen (en misschien zelfs wel moeten) veranderen. Dit demonstreert ze naar mijn idee sterker met performances als 8 de Junio en Copywriting unwanted sentences (met de kleding van Anti_dog) dan met een fotoserie als Foreign Affairs uit 2011, waarin we een Chinese vrouw zien samenleven met een ‘westers ogende’ paspop, wat het verlangen van de Chinese vrouw naar het ‘vrije’ buitenland zou illustreren.
Maar als overzichtstentoonstelling toont Framis in progress de thematiek en diversiteit in het werk van de Spaanse kunstenaar op een inzichtelijke manier.
Framis in progress
Museum voor Moderne Kunsten Arnhem
8 juni t/m 29 september 2013
De tentoonstelling zal na Arnhem te zien zijn in Cultuurcentrum Brugge en in Galerie im Taxaispalais Innsbrück.
Loes van Beuningen
is kunsthistoricus