This Art Fair 2017 – flirten op de beursvloer
Het begint een traditie te worden: tussen kerst en oud en nieuw de kunstbeurs This Art Fair bezoeken. Het is alweer de vijfde editie die gehouden wordt in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Sinds 2015 heeft de beurs een nieuwe naam gekregen. This Art Fair was Art in Redlight en onder leiding van Simone Swilders werden er negen edities georganiseerd in de Oude Kerk. Sinds 2015 is het stokje overgedragen aan de huidige beursdirecteur Mette Samkalden. Er is voor een nieuwe naam gekozen, omdat het lastig bleek om fondsen en zelfs galeries aan je te binden met een naam die refereert aan de rosse buurt. Het is preuts, maar waar. Het oorspronkelijke sympathieke uitgangspunt is hetzelfde gebleven. Een jaarlijks kunstevenement organiseren dat vooral ook laagdrempelig is voor nog niet gevestigd talent in galerieland. Een kunstbeurs heeft meestal niet meer dan een commerciële doelstelling. In de door de galeries gehuurde standjes worden de vaak gerenommeerde kunstenaars getoond om de hoge kosten terug te verdienen. Niks mis mee, maar meestal niet de meest inspirerende plek om kunst te bekijken. This Art Fair is significant anders. Ook individuele kunstenaars die nog geen galerie hebben kunnen een stand huren. Dit gaat per aanmelding en selectie. Maar er zijn ook galeries die kunstenaars presenteren. Het deelnamebedrag is vergeleken andere kunstbeurzen niet heel hoog, iets meer dan duizend euro, plus het afnemen van vijfenveertig toegangskaarten. De organisatie ging wel met de galeriehouders in gesprek en stimuleerde ze om van deze gelegenheid gebruikt te maken om juist jonge, opkomende kunstenaars te presenteren.
This Art Fair is natuurlijk gericht op verkoop, maar het is ook een beurs die meer doet voor de kunstenaar. Als je wordt geselecteerd kan je als maker deelnemen aan verschillende masterclasses over het publiek, presenteren, communicatie en samenwerkingen. Het laatste is ook een praktische mogelijkheid. Je kunt met twee kunstenaars een stand huren om de kosten te drukken. Want die zijn relatief misschien laag, vijfhonderdvijftig euro voor deelname, maar voor veel kunstenaars toch een fors bedrag. Ook heel sympathiek: sponsor van de beurs het Lisser Art Museum betaalde de helft van het bedrag voor kunstenaars die dat nodig hadden.
This Art Fair is een welkom concept in een huidig klimaat waar het voor opkomende kunstenaars lastig is om zichtbaarheid te creëren. Zoals het bijzondere project van Mark Lotterman en Auke Triesschijn. Lotterman is al vijftien jaar singer-songwriter, maar bij het grote publiek in Nederland niet bekend. Hij is niet de vrolijke liedjesmaker, maar schrijft Lou Reed-achtige teksten over het leven en de dood. Zijn laatste plaat Holland is zeer persoonlijk geworden. Het laatste nummer gaat over zijn eigen vader die ooit vocht in Nederlands-Indië en daar zijn broer verloor. En hoe deze geschiedenis nog altijd invloed uitoefent. I think of how all your childeren got troubled / It brings me to tears. Lotterman vroeg uiteindelijk honderd kunstenaars om te reageren op zijn songteksten. Een kleine selectie hangt nu in de Beurs van Berlage. Waaronder een indringend portret Theater of the (unconscious)mind (II) (2016) van schilder Annemiek Vera.
Net afgestudeerd aan de HKU melde Emiel Zeno en Sam Hersbach zich aan voor de beurs voor een duo-presentatie. Ondanks dat ze vers van de academie komen hebben ze flink de wind in de rug. Hersbach werd dit jaar genomineerd voor de Koninklijke prijs voor vrije schilderkunst en Zeno zijn werk zal te zien zijn tijdens PAKT//////POOL in januari. Zijn intuïtieve tekeningen zijn goed. De gebruikelijke uitlegtekst die ik te lezen krijg is verrassend. EERLIJKE KLEEDKAMER (…) ‘ Het is nu zaak om met de juiste hoeveelheid nonchalance, controle, bluf en daadkracht een plekje te bemachtigen. Iedereen probeert het te verhullen, maar de jongen is niet stom (…) heeft het al eerder meegemaakt, op zijn beurt kan hij niet wachten.’ Bij This Art Fair staan galeries en individuele kunstenaars gezellig door elkaar heen. Geen aparte secties of hiërarchische hokjesgeest. Op het grote plein in het midden is een soort beeldentuin ontstaan. Opvallend is het werk van de Franse Jean Philippe Paumier. Als ik met hem aan de praat raak, krijg ik van hem een kunstwerkje. Het is een segment van een trapleuning; van zeep. Paumier ondervraagt, ik citeer, ‘de aanwezigheid van het object als kunstwerk, wat Baudrillard de raadselachtigheid der dingen noemt, een soort geheime weerstand’. Er is opvallend weinig bewegend beeld te vinden op de beurs, maar aan het plein is er wel een animatie van Valentina Gal te vinden. Haar werk Best of Breed (1/5) (2017) bestaat uit strakke clips. Een persoon met een lange vacht schrijft en verstuurt eindeloos berichten. Door een beregende ruit zijn de schaduwen van een soort wedstrijd te zien. Een rinkelende ketting van glas met het uiteinde een plukje bont. Gal is gefascineerd door mensen met vreemde hobby’s. Toen ze uiteindelijk op een hondenshow belandde, besloot ze zelf met haar hond mee te doen. Na een trainingstraject bleek ze talent te hebben en won ze de wedstrijd. De machtsverhouding tussen mens en dier is voor haar een metafoor voor de huidige wereld waarin technologie en grote bedrijven steeds meer controle over ons nemen. Gal wijst ons erop dat we zijn als hondjes aan glazenkettingen.
This Art Fair is een ongewone beurs. En ze zijn er dit jaar zeker in geslaagd het minder zichtbare talent eruit te vissen en een plekje te geven. This Art Fair is een plek waar gevestigde kunstenaars en jong talent, kunstwerken, performances en installaties, verzamelaars, kunstliefhebbers en leken, galeriehouders, curatoren en geïnterneerde vrolijk om elkaar heenlopen en zichtbaar met elkaar flirten. Ik denk dat er heel wat liefdes zullen opbloeien.
This Art Fair, Beurs van Berlage, Amsterdam 2017, t/m 30.12.2017, Meer info hier
Lotte van Geijn
is beeldend kunstenaar en schrijver