Kunrad
Werk op papier zoekt selfie – CODA Paper Art 2019
Op CODA Paper Art 2019 wordt het werk op papier geleverd per strekkende meter: huizenhoog, wandbreed, liefst ook zaalvullend. Hoe werk op (en overigens ook van) papier zijn timide imago van zich af probeert te schudden.
Ik heb nog nauwelijks een stap in de tentoonstelling gezet of de eerste selfie-momenten dienen zich al aan. In de entree staat een groot kartonnen paard van Couzijn van Leeuwen, waar het publiek bij in de rij staat om zich naast te laten fotograferen. Op de achtergrond hangt een grote fel kleurende bloem van Joris Kuipers, die reflecterend de ruimte in priemt. Ook zij lijkt bedoeld voor de selfieliefhebber, zij het degene die liever wat fellere kleurtjes in beeld heeft.
Daar in de entree ontpopt CODA Paper Art in Apeldoorn zich direct als een waar papier extravaganza. Een tentoonstelling waarin het werk op papier zijn imago van introvert en persoonlijk medium van zich af wil schudden als om te laten zien dat deze toch als bescheiden bekend staande broeder onder de diverse kunstmedia weet wat het vraagt om in 2019 kunstwerk te zijn. Zonder selfie-power kun je het als kunstwerk wel schudden, dan ben je het niet waard om gezien te worden.
[blockquote]Deze toch als bescheiden bekend staande broeder onder de diverse kunstmedia wil laten zien dat het weet wat het vraagt om in 2019 kunstwerk te zijn
En dus wordt veel werk in CODA Paper Art geleverd per strekkende meter: huizenhoog, wandbreed, liefst ook zaalvullend. Dat laatste is overigens een andere karakteristiek van de Apeldoornse coming-out van het papier: dat wij publiek maar niet gaan denken dat papier iets is van contactgestoorde kunstenaars die hun leven slijten achter zoiets sulligs als een ‘tekentafel’. In Apeldoorn heeft papier tafel en muur verlaten om met veel aplomb en kapsones de wijde wereld in te trekken. Bang voor regen, bang voor licht? Laat het de werken hier niet horen. Het bolt en stolt alle kanten op, onder dikke lagen vernis. Laat Gods water maar over Gods akkers vloeien, deze kunst is de haar toegedichte kwetsbaarheid definitief ontstegen.
Het zelfvertrouwen waarmee werk op papier zich hier presenteert heeft wel iets aandoenlijks, maar toch rijst onwillekeurig de vraag: waarom alleen papier? Welke kunstenaar identificeert zich nog per medium?
Een ouder persbericht bij een vorige editie brengt uitkomst. CODA Paper Art is sinds 2013 de opvolger van de Holland Papier Biënnale, die het museum voorheen verzorgde samen met Museum Rijswijk. Die biënnale valt weer terug te voeren tot de interesse in werk op papier van de voorganger van CODA, het Van Reekum Museum, dat vanaf 1978 bouwde aan een collectie met twee kernpunten: werk op papier en sieraden. Nadat het Historisch Museum Apeldoorn en het Van Reekum Museum in 2003 opgingen in CODA Museum, is de brede verzameling van het Van Reekum Museum aangescherpt door de nadruk te leggen op twee kerngebieden: beeldende kunst waarin papier de hoofdrol speelt en het hedendaagse sieraadontwerp.
CODA Paper Art is niet zomaar een tentoonstelling, maar een sterk identiteitsbepalend evenement voor het museum. Het is de core business van dit museum, net als sieraden dat zijn. Het zal geen toeval zijn dat deze editie van Paper Art samenvalt met een groot (en in het oog springend) retrospectief van Lisa Walker, een Nieuw-Zeelandse sieraadvernieuwer die een schitterend overzicht van haar werk heeft samengesteld.
2019 van de biënnale is een leuke editie. CODA Paper Art wil hier graag enthousiasme uitstralen voor de kunst waar het museum zich sterk voor maakt en slaagt daar ook in. Onder de 39 kunstenaars (uit 17 landen en vijf continenten, vertelt de zaaltekst trots) zijn enkele verrassingen, zoals de ready-mades van Wilfredo Prieto, de zacht knisperende papierproppen van kunrad (heel gezellig dat krakende ‘levende’ papier) en het schaduwwerk van Rosa Everts. Vilein komisch zijn de knipsels van Kensuke Koike en Couzijn van Leeuwen weet als vanouds te charmeren met zijn wat outsiderachtige sculptuur – ook al vind ik zijn monumentale ruiterstandbeeld niet zijn beste werk. Een eindje links daarvan aan de wand hangen enkele werken uit de collectie van CODA, quasi-Middeleeuwse muurwerken. Die zijn beter.
PS Als je gaat niet vergeten naar boven te gaan, voor het overzicht van Lisa Walker.
CODA Paper Art 2019, CODA, Apeldoorn, 10.6 t/m 21.10.2019 Meer info HIER
Domeniek Ruyters
is hoofdredacteur van Metropolis M