metropolis m

De subtiel gekleurde werken omvatten decoratieve elementen naast architectonische structuren. Lichtbollen, die hier en daar in de werken opduiken, suggereren de aanwezigheid van geestverschijningen. Daarbij hoor je steeds op de achtergrond een onheilspellende soundscape, gecomponeerd door muzikanten Maxwell Sterling en Richard Fearless van de band Death in Vegas. De dromerige, vrij zware synthesizerklanken vallen als een dreigende wolkpartij over het sciencefictionlandschap.

De relatief donkere dieprode eerste ruimte voert naar een veel lichtere ruimte, waar een monumentale installatie het hart van deze tentoonstelling vormt. Het grote meerdelige werk dat gehuld is in lilatinten wordt door het museum omschreven als ‘een soort archeologische offerplaats’. Het omvat allerlei opmerkelijke objecten en sculpturen die zijn geplaatst op speciaal gemaakte decoratieve tapijten. Op een van deze tapijten is een zwarte kat te zien, die refereert aan de opvatting dat katten ongeluk brengen. Ik lees dat het Shani’s eigen kat is.

De tapijten brengen de objecten bijeen, die, zoals te verwachten bij offerplaatsen, ten opzichte van elkaar keurig zijn uitgelijnd.  Op een van die sokkels is een roze vaas met een mensenhoofd geplaatst. Een pruik met lang, getoupeerd blauw geverfd haar valt als een coulisse over het gezicht. Het is uit elkaar gespleten, waar een ander gezicht zichtbaar wordt. Een vreedzame uitdrukking maakt plaats voor een expressieve, haast wraakzuchtige uitdrukking waarbij de ogen van het gezicht rood gloeien. De angstwekkende totem geeft aan het geheel een dreigende sfeer, passend bij de soundscape. Ook andere werken hebben een duister randje. Sommige doen denken aan ex voto’s, zoals twee levensgrote glazen sarcofagen waarin sculpturale vormen het midden houden tussen een fantasiesculptuur en een verschrompeld bloemboeket. Mij valt op dat een bepaalde constellatie van roze bomen met lichtjes zo is opgesteld, dat ze een karkas met een ruggengraat en ribben van een mens uitbeelden.

Shani is een groot liefhebber van sciencefiction verhalen, die ze ook zelf schrijft. Ook de titel van de tentoonstelling Our Hieromantics of Love wijst op die interesse: ik lees dat hieromantics duidt op het observeren van heilige offervoorwerpen, of de overblijfselen daarvan, om de toekomst te voorspellen.

De film My Bodily Remains, Your Bodily Remains, And All The Bodily Remains That Ever Were, And Ever Will Be (2023) in de laatste zaal laat net als Dreyers film vooral de gezichten van de acteurs zien. Deze worden in de film van Shani overlapt met een Computer Generated Imagery (CGI) -versie van de acteurs en vormen een digitaal masker. In gevarieerde scènes ontrolt zich een vertelling over het gebied tussen leven en dood, de oerkracht van liefde en contact met het hiernamaals. In een scène volgt de toeschouwer een jonge vrouw op de achterbank van een rijdende auto. Ze is in extase en draagt een monoloog voor waarin deze drie thema’s aan bod komen. De rit plaatst Shani in een tussengebied, een transport waar niet duidelijk wordt waar naartoe. Ik lees dat de poëtische teksten door Shani zelf verzorgd zijn, op grond van bestaande teksten. Ze vertelt over radicale (feministische) verzetsbewegingen, maar citeert ook passages uit het fictieve Book of Love. Op een vrij monotone, stoïcijnse manier praten de mensen in de film voor het grootste gedeelte over liefde.

Our Hieromantics of Love neemt ons mee naar een ideale wereld, waarin de grenzen tussen individuele religies en filosofieën zijn verdwenen, net als die tussen gender. Het geeft het geheel een vloeibaar aanzien, die mede door de sciencefictionachtige beeldtaal van Shani een mysterieuze en vervreemdende sfeer met zich brengt. Het decor zoals we dat kennen uit sciencefiction films wordt door haar gefeminiseerd. In plaats van een harde somber gekleurde wereld, biedt die van Shani hoop op licht en verzoening, als in een meer optimistische visie op de toekomst. Hoewel de dood er op allerlei manieren doorheen trekt, zijn er steeds momenten van hoop, van transitie, naar een werkelijkheid die spiritueel aandoet.