metropolis m

‘Ik denk dat de ergernis werd veroorzaakt door het feit dat ik de e-mail als een bcc (blind carbon copy) verstuurde, waardoor het nogal persoonlijk opgevat werd, terwijl het massaal verstuurd is. Mensen die al goede dingen in de Bijlmer hadden gedaan of elders met multikulti-thema’s hebben gewerkt (zoals David Bade, Gijs Müller, Matthijs de Bruijne en Ad de Jong) voelden zich ten onrechte aangesproken. Misschien hebben mensen er ook wel genoeg van dat ik de koele kikker uit probeer te hangen die voeling heeft met alles wat zwart is. Ze zijn mijn “mad-dog-whigger-stance” beu – en daar zouden ze wel gelijk in kunnen hebben. Maar het had ook iets te maken met het feit dat ik aardige dingen over De Appel zei en in de stoere, ruige anarchistische kunstenaarskringen waar ik me normaliter in beweeg, is dat zoiets als (voor een katholiek) op zondag staan te zeiken tegen de pastoor in de kerk.’

’Nee, natuurlijk ga ik niet om met Appel-kunstenaars! (Behalve dan met Otto Berchem, maar die ken ik nauwelijks, we kijken alleen samen naar voetbal in O’Reilly’s). Ik wens alle Appel-kunstenaars op z’n minst zwemmerseczeem toe! Omdat ze samenwerken met de vijand (de boekenmensen = de curators). En dan vooral Liam “de communist” Gillick. De Appel was altijd het kunstinstituut dat ik van alles op deze planeet het meest haatte. Ik maak geen grapje! Als je kunst ziet als oorlog zonder lijkenzakken, dan was De Appel mijn grootste vijand. De nieuwe directeur Ann Demeester heeft dat wel veranderd. Het beviel me dat zij de witte kubus-kerk van de curatorhoeren verhuisde van de grachtengordel naar het getto. Niet omdat het ons betere of spannendere kunst opleverde, maar omdat het een aantal projecten bracht dat durfde te mislukken. Het maakte duidelijk dat wanneer je de normale, veilige context van de kunst weghaalt (blank, midden- en hogere klassen en hun entourage), het pas echt moeilijk en interessant wordt. In het multiculti-debat ben ik een standvastig gelovige in de filosofie van Dr. Phil die zegt dat je “je comfort zone moet verlaten”. Of om John F. Kennedy te citeren: “Vraag niet wat de Marokkaanse hangjongeren voor het Stedelijk Museum kunnen betekenen, maar vraag wat jij kunt betekenen voor een bubbling feest in de Bijlmer Sporthal.” Zie het als een uitruil: voor elke oude, blanke dikzak uit Apeldoorn die wij autochtonen naar een reagga feest in Tha Spot in de Bijlmer sturen (ik ben er nog steeds niet achter of ik allochtoon ben of niet – ik ben Zweeds), mogen wij een knappe zwarte meid met enorme kont meenemen naar de Kurt Schwitters tentoonstelling.’

‘Ik denk dat kunst altijd neigt naar een wij/zij-situatie. Beeldende kunst is een langzame en plaatsgebonden kunstvorm. Ideeën uit de kunst komen niet zo snel buiten de kunst terecht als bijvoorbeeld die uit de muziek. Dat heeft te maken met het feit dat er nog geen goede manier is gevonden om kunst te digitaliseren. Muziek is een gedigitaliseerde kunstvorm en dat betekent dat muzikale ideeën met de snelheid van het licht worden verspreid. Als ik dj dan speel ik favela funk uit Rio de Janeiro, kwaito house uit Zuid-Afrika, kuduro acid uit Angola en getto tech uit Detroit. In de kunst kost zo’n ontwikkeling jaren of zelfs decennia. Wat muziek betreft: je kunt je leven lang in Groenland wonen en toch de hipste disco-gast ter wereld zijn. In de kunst moet je een jaar in New York of Londen doorbrengen om te weten wat er gebeurt en om het te leren zelf te doen.’

‘De meeste openingen van tentoonstellingen voor hedendaagse kunst staan zo open voor buitenstaanders, als de stad Compton in Californië voor blanke toeristen die Dr. Dre willen ontmoeten om iets van het gevoel van het getto mee te krijgen. (Ik spreek hier uit eigen ervaring). Ik zeg niet dat het onmogelijk is om binnen te komen in het domein van “de ander” (het getto of de kunstopening), alleen maar dat het een heleboel liefde, tijd, energie en passie vereist om het voor elkaar te krijgen. Het is belangrijk om je te realiseren dat hedendaagse kunst gemaakt wordt met een heel specifiek publiek in gedachten. De meeste kunst wordt niet gemaakt voor mensen die in Amsterdam Zuidoost wonen. Dat alles neemt echter niet weg dat ik ook voor elitaire kunst ben. Ik denk dat kunst ermee moet ophouden om aardig te zijn en het iedereen naar de zin te maken. Wat maakt het uit dat ze wordt gemaakt voor blanken van de middenklasse en hoger (en progressieve mensen van alle kleuren)? Kunst zou gewoon kunnen zeggen: “ja, hedendaagse kunst is inderdaad alleen maar voor rijke of slimme mensen en als je niet rijk of slim bent, donder op!!!” Precies zoals de mode- , juweliers-, en champagnewereld dat doet. Dan zou kunst heel wat meer mensen trekken dan ze nu doet door zacht, aantrekkelijk en inclusief te zijn.’

‘Natuurlijk! Vergeet niet dat er allerlei mensen in de Bijlmer wonen, zelfs kunstliefhebbers. Tijdens mijn samenwerking met het in de Bijlmer gevestigde kunstcentrum Imagine IC merk ik dat ze voorzichtig zijn. Ze zijn bang dat mijn flyers seksueel te expliciet zijn en tot controverse zullen leiden. Dat is vreemd als je bedenkt dat er in de Bijlmer een zeer seksueel expliciete flyer- en postercultuur voor dikke-billen-feesten bestaat. Maar om een antwoord op je vraag te geven: ja, je kunt met grachtengordelkunst slagen in de Bijlmer. Om te slagen moet je, denk ik, ofwel met de gegeven context spelen – Daragh Reeves’ film, te zien was op de tentoonstelling van CTP van de De Appel The Go-Between en later gestolen, deed dat erg goed en was een succes – ofwel de context volledig negeren en gewoon je eigen ding doen. De lam-grill-performance van Diego Fernandez was formidabel en zijn half naakte noise-optreden op het eindfeest van het CTP-project choqueerde de mensen behoorlijk, maar werd wel gewaardeerd omdat hij heel eerlijk en rauw was. Het probleem van een kunstwereld die haar vleugels uitstrekt naar de Bijlmer, is dat we deel worden van de amusementsindustrie. We zijn ongeduldige, sexy sletten. We geven de wereld onenightstands! De kunstwereld wil dat zo graag omdat ze zich graag mengt in de problemen van de wereld omdat dat goed staat, maar we hebben nooit het geduld of de tijd om op een dieper niveau intiem te worden. De Appel heeft de Bijlmer verlaten zoals de Manifesta Cyprus verliet. En daarin ligt het dilemma van dit soort projecten. Heeft Ann Demeester iets betekend voor de Bijlmer of deed de Bijlmer alleen Ann Demeester goed?’