metropolis m

Ik nam mijn vitamine B12, D3 en visolie, en keek op mijn horloge. Het is drie dagen geleden. Ik vroeg me al af wanneer ik de effecten zou gaan voelen. De Teunisbloemolie die ik op mijn gezicht en nek heb gesmeerd gisteravond is diep doorgedrongen tot in mijn poriën. Alleen de herinnering aan de geur van de 2-in-1-gezichtsreiniger met oranjebloesem, gevolgd door de rozenwaterspray waarmee ik de dag eindigde, geeft me een goed gevoel. Dus.

In mijn badjas zit ik met mijn voeten omhoog op mijn Leoluxligstoel. Ik google afbeeldingen van N-o-r-a-t-u-r-a-t-o. Lang, goed gekleed, expressief, zittend, staand, voorovergebogen, leunend, zwaaiende armen, met gebogen hoofd. Ze wordt bijna altijd voor een publiek afgebeeld.

Ik word afgeleid door de rechterkant van mijn scherm. De lange verticale lijn van YouTube-aanbevelingen roept mij. Up next is actrice Sarah Jones die een eigenwijze oudere joodse vrouw, een snel pratende Dominicaanse student en nog andere personages nadoet in haar achttien minuten durende Ted Talk. Ik bekijk dat fragment, maar sla het meeste over. Ik vraag me af of imitaties tegenwoordig toegestaan zijn. Hangt het af van wie je nadoet of van wie je bent? Daarna volgt Matt Damon die Brett Kavanaugh tijdens de hoorzitting in het Federale Hooggerechtshof nadoet als opening voor Saturday Night Live. Het is vrij briljant en zet me opnieuw aan het denken over het imitatiedilemma en mijn mening over Matt Damon. Vervolgens is daar de video ‘Makeup Mistakes to Avoid’ van Ali Andreea, die ik niet bekijk, omdat ik nauwelijks make-up draag. Ik realiseer me dat ik waarschijnlijk meer make-up zou moeten dragen. Daarna zie ik ‘TASTING DUTCH TREATS part 2’ gevolgd door ‘The Women’s Diet Like Kardashians For 30 Days’ en ‘Sun Salutation Flow for Beginners (Free Class)’, maar niet van YogawithAdriene, waarnaar mijn voorkeur uitgaat, maar van AshtonAugust van YogiApproved.com. Ten slotte bekijk ik ‘wissen2go: How-To: Frei sprechen with Mirko’.

Actrice Alyssa Milano duikt overal op. Meestal net na Matt Damon, in een kartonnen uitsnede van zichzelf, een demonstratiebord dat onderbreekt, aankondigt, naar je schreeuwt. Zoals Nora Turato, op de één of andere manier. Volg je me nog?

Milano, die #MeToo opnieuw introduceerde, die haar bron daarbij noemt (wie doet dat nog?), de stichter van de MeToo-bewegingen, de echte bedenker van de term, Tarana Burke, die de woorden gebruikte, het gewoon zei, tegen iemand, iemand naar wie geluisterd moest worden, jaren geleden in 2006. ‘Me too’, zei Burke. En in oktober 2017, meer dan een jaar geleden, nodigde Milano iedereen via Twitter uit om de hashtag te gebruiken en dat deden ze. De MeToo-beweging was geboren. Milano, die de kiezers naar de stemhokjes kreeg, nu een activist, was het kindsterretje van Who’s the Boss (uitgezonden tussen 1984 en 1992) dat later een hoofdrol vertolkte in Charmed, een sterke vrouwelijke rol, zij het hier als een moederloze heks. Zoals Nora Turato? Hoezo als Nora Turato? Op welke manier dan als Nora Turato?

Ze zegt:

‘The world is against me and im smart enough to know it.

The world is against me and im smart enough to know it.’

In een les die ze gaven aan de Universiteit van Californië in San Diego in de jaren zeventig zeiden kunstenaars en schrijvers Eleanor en David Antin tegen hun studenten dat ze naar de bibliotheek moesten gaan en de dingen die ze in boeken tegenkwamen moesten kopiëren. Plak vervolgens alles bij elkaar en kom terug naar de les om het met elkaar te delen. Ze vonden dat een betere optie dan steeds te moeten luisteren naar de verhalen van die twintigers over hun kommer en kwel.

Ze zegt:

‘Sentiments are okay.

Sentimentality is not.’

Ik probeer niet te kijken naar de herhalingen van Who’s The Boss en concentreer me op het midden van mijn scherm. Show personality not personal items is de titel van Nora Turato’s performance in de Kölnischer Kunstverein in 2017 en een groepstentoonstelling waarvan ze deel uit maakte in Vleeshal in Middelburg in 2018. Ik moet hier even vermelden dat de kunstpraktijk van Turato ook objecten omvat, ‘rekwisieten’, die worden betrokken bij haar liveperformances (objecten die functioneren als meubels of ruimteverdelers en uiteraard zorgvuldig geselecteerde kleding). Ze creëert ook platte grafische werken die citaten uit haar geschreven verhalen verbeelden, evenals de vreemde zijden sjaal. Haar video’s zijn autonome werken en spiegelen haar performances wat betreft de pure kracht die ervanuit gaat. Haar teksten worden als ‘ondertiteling’ op volledig scherm getoond.

Terug naar de videodocumentaire die ik aan het bekijken ben. Daarin draagt Turato een lichtblauwe jeans, die ik haar eerder heb zien dragen. Ik herken het zwarte smokingjasje. Ik zie de zwarte coltrui die overal vandaan zou kunnen komen en zeer hoge gouden pumps die ik niet ken (zijn ze nieuw?). Ze staat (vaak) met een grote plastic waterfles in haar hand en spreekt snel, sneller, snelst tot het publiek en dan weer langzaam. Soms zingt ze, beverig, soms schreeuwt ze hoog, buiten adem, naar ons, naar haarzelf. Soms mompelt ze, ijsbeert ze, stopt ze, drinkt wat water, kijkt in de ogen van de toeschouwers. Ze maakt ons aan het lachen. Ze beschuldigt mensen ook.

‘Good. Things. Come to those…who wait. Good things. Cometothose whowait.

Sometimesbad things cometoo

Cut-the-self-lynching-drama. CUTDOWN. Fuck You. Doesthatsound simpleenough.’

Denk aan Andrea Fraser snel vooruit gespoeld, Gena Rowlands aan de crack en aan wat Brad Troemel bedoelde toen hij zijn generatie (de millennials) athletic aesthetes noemde. In een stroom, als een lawine vuurt Nora waterstralen van woorden op ons af, die we kunnen vastgrijpen en opzuigen. Waarop we snel zure mentale enzymen moeten gooien voordat de volgende verschijnt.

‘God-answered-your-prayers, and-the-answer-was-no!’

Ze spreekt over make-up, seks, politiek, ecologie, geestelijke gezondheid en de attributen van zelfzorg. Maar het is onmogelijk om een samenhang te ontwaren, als die er al is. Toch geeft ze ons, in de vorm van fragmenten, lessen, racend door zinvolle feministische refreinen, politieke slagzinnen, spirituele wijsheden en consumentistische sympathieën. Haar script wordt geciteerd, toegeëigend en afgeleverd als roddels, of, zoals Troemel zei, als een ‘atletische esthetische’ preek. Je haalt eruit wat je erin stopt.

In Show personality not personal items, die ongeveer twintig minuten duurt, zoals veel van haar performances en video’s, geeft Turato een lijst met zes dingen waarvan ik denk dat ik ze moet onthouden, waarvan ik er drie nog weet:

‘One: Never underestimate the willingness of a man to believe flattering things about himself.

Two: Never underestimate heteronormative fantasies of romantic bliss.

Six: Adopt a look that makes your insufficiencies appear chosen.’

En terwijl ik dit allemaal probeer op te schrijven, denk ik: die gouden stiletto’s die ze draagt zijn waarschijnlijk van Balenciaga. Ik weet dat ze de rode zijden hakken ontwierpen die ze droeg in Leaning is the new standing (2018) en ik herken de jurk die ze droeg in Palermo tijdens I’m happy to own my implicit biases (malo mrkva, malo batina) (2018) als onderdeel van Manifesta 12. En ik snap het. Balenciaga is niet alleen een dure, historisch belangrijke couturier, maar meer dan dat. Ongetwijfeld is er iets volkomen klassieks aan dat modehuis, door Christian Dior zelf ‘de meester van ons allemaal’ genoemd, even tijdloos als Yves Saint Laurent of roken. Maar met onverwachte wendingen: van IKEA-boodschappentassen worden voor 2.145 Amerikaanse dollar leren exemplaren gemaakt.

Die rebelse invalshoek is eigenlijk niet moeilijk te verklaren: Demna Gvasalia, de Georgische ontwerper achter de DHL-T-shirts van Vetements, werd eind 2015 de nieuwe artistiek-directeur van Balenciaga. En nu ik erover nadenk, de eerste keer dat Nora optrad, ik bedoel, een echte performance uitvoerde, het spoken word dat ze nog steeds doet, voor een groot publiek, voor het Litouwse paviljoen in Venetië in 2015, droeg ze een spijkerbroek van Vetements. Een volledige modecirkel.

Ze zegt:

‘U see, like most women, i have been too harsh on women 

because i understand women better than i understand men 

vaguely protective 

vaguely resentful 

not exactly jealous, though not quite generous.’

Er zijn van die dagen dat het vocht in je gezicht, net onder je huid, je het gevoel geeft dat je een tweede lichaam hebt. Wanneer de vloeistof die gevangen zit onder de beschermende toplaag van je huid eruit wil komen, de verkeerde kant op wil sijpelen door die nauwe tunnels en vast komt te zitten, zich opstapelt, duwt. Wanneer het klotst en gromt, en uiteindelijk doorvloeit naar de massa van je benen, onmogelijk zwaar en groot en vol, en je voeten zich opgesloten voelen in de stralend verwarmde tweecomponentenvloer. Op die dagen kan zelfs de sleutelbloem niet helpen.

Maar je kunt ook naar de positieve kant kijken (zoals Nora Turato ons misschien zou vertellen): vorig jaar, in oktober 2017, kwam Balenciaga uit met Platform Crocs die in de winkel lagen voor 759 dollar. Op bijna precies hetzelfde tijdstip schreef Alyssa Milano van Who’s The Boss haar historische tweet waarin iedereen werd aangesproken om voor zichzelf op te komen onder dezelfde hashtag.

‘Dat ik volledig verstoken ben van sympathie voor of interesse in de wereld van groepen is rechtstreeks te wijten aan het feit dat mijn twee grootste behoeften en verlangens, het roken van sigaretten en het beramen van wraak, in feite eenzame bezigheden zijn.’ Citaat van schrijver Fran Lebowitz, terecht geciteerd door Nora Turato.