metropolis m

Twee olifantenharten in bloedrood keramiek liggen op de vloer van het Breda’s Museum. Het zijn de afgietsels van wat ooit warm kloppende harten van circusolifanten waren. Eén van de harten is opgezwollen, een gevolg van een slecht circusdieet. Het werk is van Koen Wastijn uit Brussel, één van de ruim 230 beeldend kunstenaars die deelneemt aan Paulo Post Futurum, een tentoonstelling ter ere van het 25-jarig bestaan van onderzoeks- en presentatieruimte Lokaal 01. Een paar stappen verder staan de glazen varkentjes van Maria Roosen en even verderop een foto gemaakt door Mark Manders. En daartussen hangen, staan of liggen nog tientallen andere werken van meer of minder bekende Nederlandse en Belgische kunstenaars, van regionaal en internationaal opererende kunstenaars. En zo is niet alleen deze zaal gevuld, maar hangen drie zalen, verspreid over twee verdiepingen vol met stralende werken: zonder uitleg en zonder naambordjes. Wel is er van iedere zaal een plattegrond voorhanden met alle namen van de kunstenaars.

De geschiedenis van al deze werken zal aan de bezoeker grotendeels voorbij gaan, maar de makers van Paulo Post Futurum kennen de meeste van deze kunstenaars juist heel goed. Misschien is dat de reden waarom in deze tentoonstelling ondanks de overvloed een aanstekelijk respect voor de kunstenaar en zijn werk domineert. Lokaal 01 nodigde iedereen die ooit met hen werkte uit om een bijdrage te leveren. Zelfs als alle 700 kunstenaars zouden hebben gereageerd was dat geen bezwaar geweest: de tentoonstelling moest een feest worden voor de kunstenaar. Om voldoende ruimte te hebben werden alle zalen van het Breda’s Museum ingezet. Beeldend kunstenaars Thomas Bakker en Pieter Dobbelsteen maakten het ontwerp voor de tentoonstellingsopzet, zij bouwden een ‘décor’ van houten platen, dat als een korst binnen de zalen is getimmerd. Soms dekten zij hiermee alle wanden van het museum af, inclusief de vloer, dan weer loopt het slechts als een streep via de plint mee met de tentoonstelling.

Zeker in het begin van de tentoonstelling, waar de warme houten omhulling alle wanden en ook de vloer bedekt, hebben de eerste honderd werken samen zo’n rustige en vanzelfsprekende plaats gekregen, dat het geen moment opvalt dat het er zo veel zijn. Het is een kalme stroom kunstwerken die steeds weer op een andere manier de aandacht trekt. Je kunt op zoek gaan naar de bekende namen of een nieuwe persoonlijke orde aanmeten. Maar het leukste is om te zien hoe de totaalinstallatie de spanning vasthoudt of weer verliest. Op sommige plekken ontstaat een mooie vorm van samenspel, zoals in het trappenhuis waar een animatiewerk, een afbeelding op een lichtbak, een videowerk en een sculptuur elkaar mooi afwisselen. Op andere plekken vloeken de werken juist op alle fronten, maar ook dat is interessant. Twee projecties kregen meer ruimte, waarbij de film Lounge van Jan van de Pavert werkt als een soort keerwater waar je even rustig kunt dobberen.

Wie dus verwacht dat Paulo Post Futurum in het Breda’s Museum exuberant is en daardoor te versnipperd heeft het mis. Juist deze rijkdom en de liefde voor ‘alle kunstenaars’ is typerend voor Lokaal 01. Al dit werk stuwt Lokaal 01 voorbij de toekomst. Het grappige is dat in het kunstenaarsboek van Simon Kentgens, dat als publicatie bij de tentoonstelling verscheen, juist leegte wordt gepresenteerd. In een boekje met hagelwitte kaft, waarin alleen het relief van een pilaar is geperst, staat naast iedere zwart-witfoto van een vroegere gebeurtenis in één van de ruimtes van Lokaal 01 steeds een kleurenfoto van dezelfde ruimte van nu. Maar dan leeg, blinkend en lokkend.