metropolis m

Schiedam

Stedelijk Museum Schiedam

27/04/2013 t/m 01/09/2013

De grote doeken van Evi Vingerling (Gouda, 1979) in het Stedelijk Museum Schiedam tonen op het eerste gezicht geabstraheerde vormen tegen een monochrome achtergrond. De vormen tegen de heldere kleurvlakken blijken gebaseerd op alledaagse objecten en taferelen, die de kunstenaar in werkelijkheid aantrof.

De solotentoonstelling in het Schiedamse museum bevat enkel werken met het onderschrift Zonder titel. Ze zijn allemaal in het afgelopen jaar gemaakt, sommige zelfs speciaal voor Unisono 26. Hierdoor vormt het overzicht van Vingerlings meest recente werk een eenheid, maar is het ook wat eenzijdig.

Vingerling isoleert ogenschijnlijk onbelangrijke kleine details uit een dagelijkse stroom aan visuele input. Ze haalt deze uit hun oorspronkelijke context en bevriest ze op het doek, op een manier die voor een aangename verwarring zorgt tussen figuratie en abstractie. De focus lijkt in eerste instantie op de vorm en de ‘platheid’ van het doek te liggen, waardoor je geneigd bent Vingerlings werk in de modernistische traditie van Greenberg te plaatsen. Ze toont echter niet het doek als object, maar juist een representatie van een object op het doek. Ze geeft onbenulligheden weer, zonder deze een monumentale status te willen toedichten. Het maakt haar werk verrassend alledaags; de schilderijen voeren je als het ware je eigen leven in, of beter gezegd het leven van Evi Vingerling.

De werken zijn gebaseerd op foto’s die de kunstenaar maakte. Het zwarte doek met een patroon van witte stippen toont bijvoorbeeld het uiteenspatten van vuurwerk; de zachte blauwe lijnen op een witte ondergrond verbeelden de schittering van licht op de zee. ‘Het is geen vertaling’, zegt Vingerling in een video die in de tentoonstellingsruimte wordt getoond, ‘het is gewoon wat ik zag.’

Dat foto’s aan de basis liggen van Vingerlings werk is goed te zien op het doek met een roze silhouet tegen een dieppaarse achtergrond. De afbeelding is explosief: strakke lijnen contrasteren met de monochrome achtergrond. Of eigenlijk: het paarse vlak toont een krachtige uitsparing van de roze ondergrond. Vingerling schilderde eerst een laag van roze gouache en reduceerde deze met paarse acrylverf tot de vorm van een groep palmbomen of planten. Het lijkt op sculpturale wijze te zijn gevormd.

Het gebruik van gouache is kenmerkend voor het werk van Vingerling en zorgt voor een zachte, matte uitstraling. Zoals in het geval van het rood op het rode doek. De diepe kleuren lijken je even mee te willen voeren, maar van een afstand gezien openbaart zich de afbeelding, in dit geval van een plant. Hoewel de werken soms pretentieus lijken, zijn deze uiteindelijk niet meer dan een tot twee kleuren gereduceerde blik op de werkelijkheid. De zee, de natuur, vuurwerk; Vingerling toont ons dat alles uiteindelijk niets meer is dan een verzameling vlakken en lijnen.

De schilderachtige directheid van haar werkwijze is mooi. Het toont Vingerlings gestileerde en aandachtige kijk op de wereld. Maar de oneindigheid aan mogelijkheden die dit met zich meebrengt werkt enigszins verlammend. In het slechtste geval zorgt ze zelfs voor onverschilligheid. Hoewel met de voortdurende representatie van het alledaagse een louter formalistische aanpak wordt omzeild, weet de tot vlakken en lijnen gereduceerde wereld van Vingerling mij niet blijvend te boeien.

Sanneke Huisman

kunsthistoricus, kunstcriticus en medewerker van Lima, Amsterdam