metropolis m

Sundaymorning@EKWC is een internationaal laboratorium voor keramiek, waar kunstenaars zich aanmelden voor intensieve werkperiodes tot drie maanden. In het nieuwe pand in Oisterwijk (een oude leerlooierij), biedt dit expertisecentrum zestien werkplaatsen en de nodige slaapplekken, waarmee de werkperiode iets krijgt van een keramiekretraite, een complete onderdompeling in de wereld van de gebakken klei. Metropolis M biedt op grond van een longlist van directeur Ranti Tjan een bescheiden selectie van wat er afgelopen jaren is gemaakt.

Filip Jonker – Metamorfose

Filip Jonker: ‘Ik houd van verrassende veranderingen in materiaal. Als liefhebber van auto’s en racen zocht ik toen ik vader werd naar een verantwoorde vorm hiervan. Het idee van een porseleinen sportwagen was geboren. Het EKWC gaf me de mogelijkheid dit project samen met Daan Pol te realiseren. Het was fantastisch de racewagen, die de basis vormde voor het project, het keramiekatelier binnen te rijden. Met behulp van 3D-technologie hebben we de wagen ingescand en een nieuwe carrosserie van keramiek gemaakt. Het chassis is op deze verandering aangepast. Bij het EKWC weten ze werkelijk alles. Ik werd begeleid tijdens alle stadia: van de keuze voor het type klei en haar krimpmarge tot de droogwijze en het glazuren. Het materiaal is veelzijdig, maar lastig te sturen. Het is heel moeilijk ronde vormen te maken in verband met het complexe drogingsproces. Maar de wagen werkt. Er zitten inmiddels wel wat barsten in het glazuur en de auto is vies. Maar dat is niet erg; het is immers een voertuig.’

Alexandra Engelfriet – Oermaterie

Alexandra Engelfriet: ‘Ik werk sinds 25 jaar met natte, ongebakken klei. Mijn eerste gevecht met een vrachtlading zwarte klei in mijn atelier heeft me meteen gegrepen. De leidende vraag is sindsdien: wat doet klei, deze oermaterie waaruit alles voorkomt en waarin alles terugkeert, met mij? Ik wil het materiaal niet mijn wil opleggen. Ik wil me er door laten overweldigen. Ik vorm de klei, maar word op mijn beurt ook door de klei gevormd. In 1997 heb ik bij het EKWC de klei voor het eerst gebakken, met de bedoeling het fysieke en sensuele zichtbaar te houden. Het was een confronterende maar fundamentele ervaring waarbij ik tegen de grenzen van werken met het materiaal opliep. In de technische en probleemgerichte aanpak ging de directheid – en daarmee de essentie – van mijn werk verloren. Ik heb het bakken jarenlang laten liggen, totdat ik het stoken met hout ontdekte. Het directe contact van de vlammen met de klei zorgt voor kleurverschillen en maakt de energie zichtbaar die ik met mijn werk voor ogen heb. Het onvoorspelbare bakproces is nu onderdeel van het werk geworden.’

Paulien Barbas – Het geluid van keramiek

Hoewel fotografie de basis vormt van het werk van Paulien Barbas, is keramiek er de laatste jaren onderdeel van geworden. In haar artistieke praktijk richt ze zich vaak op het moment dat iets nieuws ontstaat als gevolg van toevallige foutjes of vervormingen van iets bestaands. De vormbaarheid van klei trekt Barbas aan: ‘Het kan alles zijn, maar is in feite niets.’ Door keramiek te combineren met fotografie en video wordt het mogelijk de bewegelijkheid van het materiaal te behouden. Momenteel onderzoekt Barbas bij het EKWC het geluid van craquelerend glazuur, een geluid dat ontstaat als de kleisoort en het glazuur zich nog naar elkaar moeten voegen na het bakken. ‘Als alles goed gaat is het stil, maar vaak zijn er nog dagenlang klanken te horen van craquelerende objecten.’ Een foutje vormt het uitgangspunt voor een werk waarbij verschillende kleisoorten werden getest op klank, verschijningsvorm en ritme. Het resultaat zal waarschijnlijk te zien en te horen zijn op de heropening van het EKWC.

David Zink Yi – de alchemist

Gefascineerd door de verschillende stappen binnen het proces, werkt David Zink Yi sinds 2002 af en aan met keramiek. Het modelleren, het drogen, het bakken en het glazuren van keramiek ziet hij als een alchemistisch proces, waarbij iedere stap nieuwe uitdagingen kent. De manieren waarop je het materiaal kan transformeren zijn eindeloos. Bij het EKWC werkte Zink Yi aan een nauwgezette reconstructie van een dode architeuthis in keramiek – een gigantische inktvis die vaak als mythisch dier in verhalen verschijnt, zoals in Moby-Dick. Het resultaat, dat met koper en lood werd geglazuurd, houdt het midden tussen een artefact uit een rariteitenkabinet en een kunstobject, tussen mythologie en alchemie. Zink Yi reconstrueerde de welvende en natuurlijke vormen van het dier feilloos en transformeerde zo keramiek in een levenloos en tegelijk toch levend object.