metropolis m

Geachte witte kunst- en cultuursector,

Er is in Nederland een gestaag groeiende gemeenschap van theatermakers, filmers en andere kunstenaars van kleur, jong en oud. Namens hen en hen die denken zoals zij, deze brief.

Diversiteit staat in de culturele sector hoog op de agenda. Sinds kort. De afgelopen twee jaar is in de aanloop van het nieuwe kunstenplan eindeloos gedebatteerd, gediscussieerd, geconsulteerd over diversiteit, over inclusie, de toverwoorden van deze ronde kunst en cultuursubsidies. Waarom raken de Black Lives Matter-demonstraties bij ons dan toch zo’n gevoelige snaar?

Drie weken geleden werd de moord op George Floyd, een zwarte man, op de telefoon camera van een 17-jarige tiener vastgelegd. Moedig. Die beelden hebben een golf van civiele onrust ontketend, wereldwijd. Demonstraties tegen racisme, voor gelijkheid. Ook in Nederland. De moord op George Floyd mag de aanleiding zijn, maar laten we dit nu luid en duidelijk uitspreken: De Nederlandse demonstraties gaan niet over Amerika. Die gaan over Nederland. Over hier. Over nu. En die raken ons diep. Juist nu diversiteit en inclusie toverwoorden lijken te zijn geworden in de dans om geld en middelen van het Nederlandse kunst en cultuurbeleid.
Waarom?

Wij zien jullie.
Jullie stukken, jullie verhalen, jullie geschiedenis.
Wij doen mee. Wij denken mee. Wij spelen mee. Wij praten mee. Op jullie podia, op jullie symposia, op jullie schermen draven we op om jullie de ruimte te geven je in je eigen schuld te wentelen, waarna je alles van je af kan spoelen en weer fris en fruitig op je hoge stoel kan zitten.
Wij zien jullie.

Wij zien hoe jullie steeds opnieuw het recht hebben toegeëigend om onze artistieke agenda’s te beperken tot jullie probleem, jullie opvattingen over racisme, zonder je ooit daadwerkelijk intrinsiek te bekommeren om wie wij zijn om wat wij willen, om wat wij doen. Zonder een fractie van je macht uit handen te geven.
Wij zien jullie.

Wij zien het gemak waarmee jullie ons allemaal op één hoop vegen, ons werk, onze thema’s, onze culturen bij elkaar gooien en samenpersen tot een vormeloze al dan niet urban ‘ander’ die je wanneer het uitkomt achteloos een plekje aan je tafel-van-vele-tinten-wit geeft. Voor even op een hoge stoel, met een slabbetje om, maar wanneer we te diep met onze vinger in de pap roeren, te hard praten of een vlek maken, worden we net zo hard voor een ander ingeruild. Want de mensen aan tafel moeten wel ongestoord door kunnen eten. De codes en de checkboxen moeten afgevinkt.
Wij zien jullie.

Wij zien hoe beleidsplannen en programmaboekjes met homeopathische druppels diversiteit verkleuren maar de kern van de sector – besturen, directie, artistieke leiding – hagelwit blijft. We zien hoe die hagelwitte kern de maat van alle dingen is – en blijft.
Wij zien jullie.

Wij zien hoe jullie kleine prijzen en subsidies als strooigoed voor jonge makers uitgooien, hoe je ze ‘inclusieve’ kaders en trajecten biedt: witte instellingen waar ze door witte makers, witte dramaturgen, witte coaches gevormd en gestuurd worden om voor een wit publiek te spelen.
We zien hoe alle autonome niet-witte instellingen verdwijnen en hoe oudere makers en hun nalatenschap vergeten worden. Alsof ze nooit hebben bestaan.
Wij zien jullie.

Wij zien hoe er geroepen wordt om nieuw publiek, we zien hoe wij te pas en te onpas onder het mom van het drinken van een kopje koffie, in worden gezet om onze gemeenschappen, onze achterban naar jullie toe te halen zonder je ooit echt af te vragen wie die gemeenschappen zijn, wat die achterban inhoudt en wat hen gevormd heeft.
Wij zien jullie.

We zien hoe met regelmaat onze uitingen, ons werk wordt afgedaan als leuk, maar niet professioneel, voor doelgroepen, beperkt, primitief, commercieel, oppervlakkig, onvolwassen, veelbelovend maar uiteindelijk nooit toereikend. We zien hoe jullie het daarna imiteren, kopiëren en integreren in je eigen werk.
Wij zien jullie.

We zien hoe jullie wanhopig ‘nieuw’ noemen wat alleen voor jullie nieuw is: een multi-etnische, multiculturele samenleving die het product is van een bloedige multi-etnische, multiculturele geschiedenis. Een geschiedenis waarvan de betekenis en de impact te vaak wordt gebagatelliseerd. Wij zien jullie. En we voelen het.

Wij zien hoe consequent elke poging om het gesprek hierover open te breken is afgedaan als hysterisch, overgevoelig, agressief, contraproductief, ondankbaar en niet nodig.
Wij zien jullie.

We zien de paniek in je ogen nu je moet constateren dat je niet de middelen hebt om jezelf te vernieuwen omdat je de vernieuwing in je eigen samenleving consequent hebt genegeerd. Dat je de taal die je eigen kinderen spreken maar voor de helft verstaat.
We zien jullie. En we voelen het.

Wij voelen ook jullie angst.
Misschien omdat nu tot je door begint te dringen dat wij jullie kennen maar dat jullie amper weten wie wij – in al onze veelzijdigheid – zijn. Onze dansen kan je dansen, ons eten kan je koken, onze muziek kan je maken, onze stijl kan je vermarkten – het betekent niet dat je ons kent. Wat jullie hebben overgeslagen is wat wij al jaren doen. Luisteren. Kijken. Leren. Wij zien jullie, wij horen jullie, dat doen wij al generaties, vaak noodgedwongen. Jullie voorbeelden, jullie geschiedenis, jullie lessen, ze zijn ook van ons. We kennen ze.
Wij kennen jullie.

Het wordt tijd dat je naar ons begint te luisteren. Want wij zijn jullie. En jullie zijn ons.
Dat is steeds ontkend. Daar zit onze pijn. Daar zit onze woede. Daar zitten onze emoties wanneer we demonstreren tegen racisme, voor gelijkheid, want jouw huis is mijn huis.

Er heerst nu onrust, wereldwijd.
Maar er heerst al veel langer onrust binnen onze sector. Ons geduld moet niet verward worden met onderdanigheid. Dat stopt. Vandaag. Wij zijn makers, vertellers, creatieven – jong en oud, ervaren en beginnend – met een onredelijke en vurige passie voor theater, voor film, voor kunst, voor cultuur. Het is te groot, te veelomvattend, te belangrijk om nog genoegen te kunnen nemen met de miskenning die onze makers zo vaak ten deel is gevallen. We spreken namens een samenleving, de Nederlandse samenleving, die schreeuwt om erkenning van haar diversiteit, die schreeuwt om het benoemen, herkennen en vieren van haar vele waarheden.

Dat het witte veld losgezongen is van onze multi-etnische samenleving is een van die waarheden. Dat dit op alle niveaus in het culturele veld terug te zien is ook. Dat dit witte systeem zichzelf binnen het subsidiestelsel vanzelfsprekend beschermt en bestendigt ook. Maar de toekomst van de sector hangt af van de mate waarin jonge mensen zich erin herkennen, dezelfde jonge mensen die de afgelopen dagen met z’n duizenden op de pleinen van onze steden stonden. Dezelfde jonge mensen die vonden dat ze ondanks Corona en quarantaine bij elkaar moesten komen om uitsluiting en structurele ongelijkheid aan de kaak te stellen. Dat is van levensbelang. En daar is meer voor nodig dan het verkleuren van de podia en de toonzalen.

Dit gaat niet over schuld of over onschuld, dit gaat over erkenning. Diversiteit is niet: verkleuren. Het is meer dan inhuren en aansturen. Het is erkennen wat er is, erkennen wat er was, erkennen wat er komen moet. Het is uit handen durven geven, Het is van je stoel afstappen en toegeven dat je het niet weet. Diversiteit is ruimte maken. Voor meer, voor anders. En niet alleen op jouw voorwaarden. Jouw huis is mijn huis.

Dus ja, er is sinds kort beweging in de sector. En dat is heel goed. Maar waar de gesprekken van boven naar beneden worden gevoerd, waar de voorwaarden maar van een kant worden bepaald, waar we op de koffie mogen komen maar voor het eten weer buiten staan, zullen wij ons blijven herkennen in de civiele onrust die wereldwijd ontketend is door de pijnlijke beelden uit Amerika.

Wij zien jullie. Zie ons. Zie jezelf.

Dit is geen belangenvereniging, het is een coalitie van stemmen uit het culturele veld jong en oud, beginnend en gevestigd, kwetsbaar en sterk, die vanuit hun hele verschillende praktijken een stem willen laten klinken. Een hartenkreet. Een verbindend en bekrachtigend hart onder de riem voor iedereen – iedereen – die beseft hoe urgent het voor onze samenleving is dat de culturele sector open gaat en een plek wordt waar we elkaar oprecht als gelijken kunnen ontmoeten.

#wijzienjullie

Marjorie Boston • Ray Blinker-DirectorsRoundTable Amsterdam • Maarten van Hinte • Gable Roelofsen • Tati Vereecken-Suwarganda • Jeffrey Spalburg • Akwasi • Reguillo Wijngaarde • Webster Mugafazi • Massih Hutak • John Leerdam • Donna Lewis • Tessa Boerman • Charl Landvreugd • Melanin Kris • Vincent Berkleef • Rafaël Chan • Guilly Koster • Fadua El Akchaoui • Nora El Koussour • Brian Elstak • Saundra Williams • Cyriel Guds • Nilay Ceber • Nuno Blijboom • Ernestine Comvalius • Raymi Sambo • Ivette Forster • Sunny Bergman • Nazmiye Oral • Paulette Smit • Urmie Plein • Imara Limon • Mitchell Esajas (The Black Archives/New Urban Collective) • Karlijn van Kruchten • Vincent Soekra • Emmanuel Ohene Boafo • Gregory Macousi • Feargal AGARD • Jasmine Sendar • Ibtisam Harak • Patricia Kaersenhout • Chafina Bendahman • Naomi van der Linden • Jan-Willem Breure • Ira Kip • Gerda Havertong • Leandro Ceder • Peter van Hoof • Bero Beyer • Bartu Gunduz • Anis de Jong • Hui-Hui Pan • Frank Noorland • Hesdy Lonwijk • Elten Kiene • Tjon Rockon • Omar Breeveld • Guan Elmzoon • Gwen Maduro • Mandela Weewee • Julia van der Putten • Mohamed Abd El Hafeez • Helen Rijkaard • Evani GILDS • Monique Dikmoet • Anton de Bies • Adelheid Roosen • Felix de Rooy • Steven Hooi • Helen Kamperveen • Anthony Heidweiler • Aminata Cairo • Roxana Demelza Verwey • Farnoosh Farnia • Kok-Hwa Lie • Jeannine La Rose • Need for Legacy • Shane Burmania • Hedy Tjin • Chafina Bendahman • Wandana Biekram • Mini Maxwell For Akwasie • Najat Kaddour • Otmar Watson • Channa Begbie • Leendert Vooijce • Rosanne Bakker • Caroline van Leerdam • Frank Wijdenbosch • Douwe Bulten • Gavin-Viano • Neske Beks • Ortwin Tjoe Tjoe •Sherise Strang • Fifame Awunou • Glynis Terborg • Richard Kofi • Lawil Karama • Nyanga Weder • Saida Derrazi • Onias Landveld • Enver Liesdek • Soraya Pol • Sarah Huygens • Jolanda Spoel • Remy Jungerman • Senami Awounou • Toni Blackwel l• John Serkei • Zaïre Krieger • Tosca Vrede • Toets Zwitserlood • Nicole Terborg • Manoushka Zeegelaar-Breeveld • Jorien Waanders • Munir de Vries • Cherish Menzo • Florian Joahn • Mascha Ihwe • Wendy Varela • Joëlle Raus • Howard Komproe • Muriël Besemer • Lotte van den Berg • Roger Goudsmit • Shady El Hamus • Faizah Grootens • Courtney Robertson • Baghi Yemane • Deniz Karaman • Dutch Directors Guild • Kevin Wekker • Ellen Urmany • Suzanne Rastovac • Kas Pijs • Barbara Bredero • Matthijs Budding • Chee-Han • Yin Yin Wong • Ellen Usmany • Floris Baartscheer • Corina Lok • Sedrig Verwoert • Esther Bleesing • Junadry Leocaria • Myriam Sah • Tirsa With • Bell Poort (Blazinbell) • Douwe Bulten • Nan van Houte • Tim Blaauw • Zafer Yurdakul • Eline Arbo • Jeroen van Olffen • Manoj Kamps • Niels Nuijten • Rochelle Deekman • Ayden Carlo • Berith Danse • Lisenka Heijboer Castañon • Dapheny Oosterwolde • Kimberley Piqué • Bijlmerpark Theater • Surya Nahumury • Anouk Rutten • Romy Rondeltap • Marjo van Schaik • Chayenne van den Brink • Siomara van Bochove • Simone Zeefuik • Robin Vogel • Khouloud Zaher • Joanne Purperhart • Andre Reeder • Merlijn Olnon • Aisa Tamara Winter • Stephany Biezen • Saida Derrazi • Uriah Havertong • Anouar Ennali • Carina Fernandes • Dalea Pinas • Jomecia Oosterwolde • Ida Bromberg • Helena Castro • Jorell Braafheid • Denmar Braafheid • Vesla Braafheid • Marion Visser • Roziena Salihu • Sue-Ann Bell • Rozemarijn Romeijn • Aminata Demba • Fabiola Kook • Sherrelle Naipal • Joost van Kersbergen • Sérènity Hanenberg • Fenneke Wekker • Marjan Barlage • Spencer Swart • Ilrish Kensenhuis • Floris Baartscheer• Zoë Tjokaliem • Charmaine Noten • Marios Bellas • Patricia Samwels • Alix Konadu • Chinaida • Lavinia Aronson • Anne Beijer • Mellery Garcia Turbi • Yeliz Dogan • Mohamed Abd El Hafeez • Kimberley Agyarko • Chris Keulemans • Kimbely Willems • Chrisje Comvalius • Willemijn Lamp • Yahmani Blackman • Martijn Winkler • Mariët Bakker • Sean Hauser • Soraya van Zwieten • Abel Enklaar • Deandra Tevreden • Kim Hahn • Grâce Ndjako • Khadija El Kharraz Alami • Marvin Hokstam • Toni Blackwell • Rutger Esajas • Rachel Tokromo • Naomi Teekens • Marisella de Cuba • Kaçmis • Urias Boerleider • Len Pillen • Carina Fernandes • Jean Pierre Nshimyumuremyi • Mara van Nes • Letitia Jap A Joe • Pieter Haasnoot • Nathalie Roux • Linar Ogenia • Thomas Nijhuis • Arletta Boland • Chadiedja Buijs • Chantal Bakker • Lady Shaynah • Yomi Hitijahubessy • Sjoerd Mulder • Ryan Pinas • Leo-Alexander Hewitt • Bregtje Angenois-Bos • Justine Boktor • Vernon Chatlein • Jelle Nesna • Alida Landbrug • Niels Nieuborg • Suad ali Osman • Susu Aliy •Tarim Nduma Flach • Kimberly Willems • Luuk weers • Ivar Schutte • Sue-Ann bel • Klein Biha • Len Pillen • Hali Neto • Vincent van Woerkom • Jasper Koopmans • Santino Slootweg • Ayrton Fraenk • Jurriaan de Vos • Anneroos Goosen • Dana Romina Tietjen • Mylou Oord • Shreya de Souza • Onno Blase • Marieke Dekker • Miriam Braam • Georgina Vieane • Kunta Rincho • Harriët Mbonjani • Kasper Scholten • Marsha Peters • Brenda Jemima • Martha Suitela • Barbara Willemsen • Sue-Ellen Bernadina • Celine Bosman • Rogier Komproe • Kañen Hamen • Kim Eun Jung • Wesley Texel • Angelo Perez Lebbink • Jerrel Plet • Zoraida Pique • Celion Kerk • Malique Mohamud • Frie Trustfull • Naseya Weinchard • Shanaih Ricardo • Bo Bojoh • Najendra (Nash) Caldera • Gyonne Goedhoop • Lucia van Paasschen • Anaïs Cortez- Reina • NineG Music • Felicia Curlingford • Erwin Kiene • Karlijn Benthem • Nina Engelberts • Reginald de Wit • La Toya Velberg • Dywel Braaf • Mike van Wetten • Juan-Carlos Goilo • Suzanne Kipping • Joshua van Aken • Mirelda Presierie • Sinem Kavus • Carmen van Mulier • Amir Vahid i• Milton Koswal • Drussilla Mputu-Mola • Carista Eendragt • Sheralynn Adriaansz • Leo Sterrenburg • Tiffany Vicario • Alexandro Benton • Sharon Amritpersad • Sophie Plekker • Annicea Richardson • Iris Rodenburg • Maarten Treurniet • Sara Dingelman • Lotte de Leeuw • Karlijn Mofers • Iraida Markus-Meerzorg • Robin Jay Boekhout • Lee Stuart • Ashley Igwe • Sjaiesta Badloe • Jean Paul Paula • Christian Yav • Brigitte van Hagen • Jim Fung • Ingmar Kiemenij • Diana Hoilu Fradique • Karima Maayad • Aldo Bruining • Adna Ghilazghi • Maurice San A Jong • Xiomara Virdo • Beylula Yosef • Jonmar van Vlijmen • Ronald Boer • Judith Wallis-Hoekstra • Sam Yazdanpanna • Wilmar de Visser • Frouwkje Smit • Stephan Wolven • Anna Spierings • Niels Mudde • Hannah Langen • Corine Haitjema • Cherella Gessel •Rita Zipora Verbrugge • Lauren Murphy • Ralph Verdult • Eva Hermus • Sioejeng Tsao • Aldo Kempen • Bregt Verhagen • Jente Buskes • Anne Marije Wilmink • Maarten Gulickx • Isa van Bossé • Sabrina van Halderen • Jo-Ann Nijman • Floor Cremers • Nathifa Elshot • Faizel Lynch • Zuwena Elshot • Burcu Sikar • Robin Ramos • Esther Drenthe • Denise Jannah • Anne M. van Es • Teunie de Brouwer • Hinde Chergu i• Erasmus Mackenna • Jeftha Pattikawa• Marleen Hendrickx • Zippora Elders • Denise Harleman • Olivier Rekers • Zouhair Mtazi • Cher Bergwijn • Fiona Frank • Vamba Sherif • Lucas Wiegerink • Lara Nuberg • Claire van Daal • Tjalling Valdés Olmos • Emma Hilde Fuchs • Rowan van der Stelt • Nanette Dražić • Naomi Williams • Lara Staal • Perry Gits • Elly Ludenhoff • Mariangela De Lorenzo • Amelia van den Bergh • Mercedes Zandwijken • Belinda van der Stoep • Racquelle Biezen • Samantha Cherish Wielkens • Joenoes Polnaija • Carmen Lamptey • Elike Roovers • Chiara Titahena • Dennis Overeem • Gabriela Acosta Camacho • Angelo Schuurmans • Mirjam Marks • Kevin de Randamie • Nina Haanappel • Chihiro Geuzebroek • Thomas van Dun • Mike van Alfen • Mattieu Wijdeven • Kaja van Bruggen • Chiron Holwijn • Gita Hacham • Sharon Jane Dompig • Shishani Vranckx • Samaa Roseboom • Angela Tellier • TARONA • Dustin Thierry • Rosa Weekers • Ferhat Kaplan • Remco Hazewinkel • Sophia Blyden • Gina • Jillian Camara Jordan • Monique van Hnite • José Montoya • Nyiragasigwa Hens • Agaath Witteman • Maya Christina • Nadine Ridder • Rola Bruggink Nassar • Machteld Touwen • Hendrik Walther • Abdelhadi Baaddi • Astrid Keerveld • Mathijs Verboom • Ziarah Janssen • Michiel Bakker • Tarikh Janssen • Urmie Plein • Eva van Manen • Milouska Meulens • Julien Croiset • Helen Martina • Mirre Yayla Seur • Dalton Jansen • Bart Schneeman • Manique Hendricks • Erik Smits • Jill Mathon • Sara Punt Photography • Abdullah Bakkali • Eurydice Wijngaarde • Ella Overkleeft • Stacey Esajas • Maxime Ormskirk • Ruud van de Wouw • Mischa Dols • Yaron Mesika-Granot • Barry Emond • Shamiro van der Geld • Lotte Donkers • Nick Livramento Silva • Anita Franklin • Noor Meijer • Jeroen Opstelten • Soumaya Bazi • Julia Willinge • Monika Kowalewska • Seline Gosling • Roby Hormis • Vincent Verburg • Danya Martinez Morales • Jenny Troenodikromo • Bryan Druyventak • Ivna Esajas • Marcelina Oosthoek • Derel Kajieffa • Lieke Witteveen • Victor Mentink • Elvin Rigters • Caitlin Schaap • Calora van Ditzhuyzen • Mel Kikkert • Lot van Oekel • Lot Louis Veelenturf • Jesse Gunsing • Lars Meijer • Melissa Knollenburg • Femke Zwiep • Liene Schipper • Malika Soudani • Pelumi Adejumo • Arman Tarhan • Sacha Muller • Junior Mthombemi • Moniek Merkx • Larreeny Valdink • Fouad Lakbir • Safi Graauw • Robbert Doelwijt Junior • Rewan Jansen • Naomi Nagtegaal • Smita James • Donna Chittick • Emmelie Koster • Nadia Bapke • Jocelyn Bergland • Netty v/d Boschtt • Kasper Tarenskeen • Sandro Lima • Priscilla Virdó • Simen Kavus • Erwin Boschmans • Teddy Tops • Leano Lashwan • Carly Wollaert • Awura Abena • Oboshie Oduro • Yennhi Le • Seretse Fulani • Yolanda de Vries • Marielle van Sauers •Thomas Royen • Lique Overbeek • Anna van Ruiten • Wilma Ligthart • Diahann Voges • Marciano Chin-Jauw-Kong • Tim Schmidt • Thijs Weijland • Brenda Pattipeilohy • Hans Croiset • Imke Smit • Sorena Beek • Tamara Callender-Natan • Alexander Natan • Nadia Abdelkaui •Jeanne van Heesdijk • Janine Baard • Eva Dekker • Lesny Heiker • Rikkert van Huisstede • Lin Wu Adams • Josephine Wentholt • Denice van Buuren • Sidar Toksöz • Anna Abraham-Reynolds • Evelien Bosch • Flora Valeska Woudstra • Isabel Reker • Maaike Hemmers • Tirza Kater • Ariel Castillo • Merve Kaçmis • Patrick Ribeiro • Kirwin Lonwijk • Jan Willem Troost • Amira al Rawi • Eloise Sweetman • Jason Hendrik Hansma • Mia You • Kris Dittel • Jos van der Pol • Emily van Dijk • Eva Politakis • Liza Wolters • Dean Bowen • Marieke Samallo Milkshake Fest • Farida Nabibaks • Anne van Wetering • Fikkry • Liza Dzjokinski • Liza Bukina • Arjan Jager • Sam Schwarz • Maria Toko • Farell van Orsoy • Christiaan van Leeuwen • Ninamounah Langestraat • Tamara Onken • Laurindo Andrea • Hanna van Niekerk • Cesar Majorana • Leano Lashawn • Jeanne Heeswijk • Laila el Bazi • Robyn-Amy Kleingeld • Momo Samwel • Nina Démi Wijkel • Desiré van den Berg • Kim Aikman • Tessa Jonge Poerink • Bernadette Stokvis • Mirte Hartland • Marilyn Sonneveld • Vanessa van der Weerd • Cadileen Janisah Perez • Reguillo Weerwind • Lucinda Wessels • Tomas Lamers • Katharina Dain • Merit Vessies • David Lelieveld • Marysia Weide • Willa Stoutenbeek • Jo-Ann Dawson • Wayta Olga Louise Patmo • Pieter Philip Monzón • Dorien Gent • Anyah Sealey • Gabriel Damude-Lovesupreme • Rachel Rumai Diaz • Pleun Andriessen • MeLê Yamomo • Priscilla Macintosh • Salma Chafouk Idrissi • Jefferson Osei