metropolis m

Vorige week nog kwam een grote groep underground muzikanten met een solidariteits statement en deze week verschijnt er een manifest door een groep kunstenaars die zich Kunstenaars BIJ1 / Artists United noemt. Het manifest is op het moment van verschijnen al ondertekend door meer dan 187 kunstenaars uit verschillende disciplines en spreekt zich uit voor het nieuwe geluid dat BIJ1 vertegenwoordigt: dat van een Nederland wat echt durft te werken aan het bestrijden van koloniale, kapitalistische en racistische mechanismen in onze samenleving.

Het manifest van Kunstenaars BIJ1 luidt als volgt:

KUNSTENAARS BIJ1 / ARTISTS UNITED (BIJ1)

Wij steunen BIJ1 omdat wij geen kunst willen maken voor een ongelijke wereld, maar kunst zien als deel van een breder proces van verandering om tot een gelijkwaardige samenleving te komen. Zonder nieuwe politiek, geen nieuwe visie op kunst. Zonder artistieke verbeelding, geen nieuwe politiek. 

BIJ1 is een intersectionele partij. Zij ziet dat de existentiële uitdagingen waar wij voor staan met elkaar verbonden zijn. Kolonialisme, racisme, klimaatcatastrofe en kapitalisme delen een geschiedenis. Deze geschiedenis beïnvloedt nog altijd ons heden.

Racisme legitimeert al eeuwenlang de vernietiging van levens en diefstal van grondstoffen, en de consequenties zien we nog altijd in de corporaties die het globale zuiden beroven. Kolonialisme beoogt niet alleen de onderwerping en vernietiging van volkeren en culturen, maar bedreigt ook ons ecosysteem, en vormt daarmee de basis van de klimaatcrisis die ook ons heden terroriseert. Het politieapparaat is altijd al schuldig geweest aan segregatie en het beschermen van koloniale buit, en dus hoeft het ons niet te verbazen dat de nazaten van tot slaaf gemaakten nog altijd met disproportioneel politiegeweld te maken hebben.

Ook kunst en cultuur hebben diepe wortels in deze geschiedenis van Europees kolonialisme, racisme en kapitalisme. De zogenaamde kunstgeschiedenis is wit en mannelijk, en kunst en cultuur die niet uit het globale Noorden komen worden in het beste geval als “wereldcultuur” bestempeld of onder het label “diversiteit” vaak naast of buiten de dominante geschiedschrijving geplaatst. Het artistieke werk van vrouwen, van zwarte mensen en mensen van kleur, van LHBTQIA+ makers, van kunstenaars uit de werkende klasse of kunstenaars met een handicap is decennialang, al dan niet eeuwenlang, buiten de norm geplaatst.

De programmering van mainstream kunst- en cultuurinstellingen zegt vooral iets over het zelfbeeld van de witte, mannelijke elite: er is niets universalistisch aan. Het veranderen, oftewel dekoloniseren van deze geschiedenis, zal een bevrijding zijn. De antikapitalistische, antiracistische en intersectionele benadering van BIJ1 biedt de mogelijkheid een veelheid aan geschiedenissen te schrijven en nieuwe wegen voor de toekomst van kunst en cultuur in te slaan. Een pluriforme geschiedenis, van pluriforme kunstenaars, voor het verbeelden van een gemeenschappelijke pluriforme toekomst.

BIJ1 wil opnieuw kijken naar wie kunst en cultuur maakt, wie het ziet en wie het bezit. Koloniale roofkunst moet onmiddellijk worden teruggekeerd. Musea, theaters en podiums dienen gelijke toegang te garanderen en gelijke representatie te waarborgen, niet alleen van de kunstenaars die zij tonen, maar ook met betrekking tot de mensen die er werken. Vaak wordt dat weggezet als ‘positieve discriminatie’, maar dat begrip lijkt ons eerder van toepassing op een rijke, witte elite die vooral witte elitekunst toont en vooral witte elite aanneemt. Scholen en opleidingen hebben de plicht een diversiteit aan geschiedenissen uit te dragen waar iedereen zich in kan herkennen, en waaruit iedereen hoop, inspiratie en zelfrespect kan putten.

Kunstenaars zijn werkers, geen hobbyisten. Hoewel een groot deel van hen ver onder het minimumloon leeft, heeft de verbeelding voor ieder mens een fundamenteel belang, of het nu gaat om beeldende kunst of theater, muziek of poëzie, literatuur, architectuur, dans of film. Voor hun actieve bijdrage aan collectieve verbeeldingskracht hebben kunstenaars het recht op inkomen en sociale zekerheid gelijk aan ieder ander. En onze gemeenschappen hebben recht kunst en cultuur te zien en te maken, om zo geschiedenissen en toekomstbeelden met elkaar te delen.

Zonder nieuwe politiek, geen nieuwe visie op kunst. Zonder artistieke verbeelding, geen nieuwe politiek. Kunstenaars, schrijvers, theatermakers, acteurs, filmmakers, architecten, dichters, muzikanten, dansers en alle anderen, help ons die nieuwe politiek en nieuwe kunst waar te maken: kunstenaars, bijeen!

Aernout Mik, kunstenaar 

Adura Sulaiman, muzikant en songwriter

Ahmet Öğüt, kunstenaar 

Airco Caravan, beeldend kunstenaar

Aiwen Yin, kunstenaar

Alan Joldersma, kunstenaar

Alexandra Broeder, theatermaker

Alexis Blake, kunstenaar

Alina Lupu, kunstenaar en schrijver

Alessandra Saviotti, curator en wetenschapper

Andrea Božić, choreograaf en kunstenaar

Andrea Celeste La Forgia, kunstenaar

André Dongelmans, acteur en regisseur

Angelique Spaninks, curator

Anil Jagdewsing, theatermaker

Anna Moreno, visual artist

Anne de Boer, kunstenaar

Anne Kluytenaar, ontwerper

Annelys de Vet, ontwerper en onderzoeker

Annette Kraus, kunstenaar, schrijver en docent

Anouk van Zwieten, beeldende kunstenaar

Anthony Heidweiller, operamaker

Aram Lee, kunstenaar

Arnisa Zeqo, curator, schrijver

Aruna Vermeulen, danser en veroorzaker

Astrid Feringa, kunstenaar

Aylin Kuryel, academicus en documentairemaker

Aynouk Tan, journalist en programmamaker

Becket Flannery, kunstenaar

Benedicta Anasagasti, schrijver

Binna Choi, curator en directeur Casco: Working for the Commons

Brian Elstak, kunstenaar

Brianna Leatherbury, kunstenaar

Brigitte van der Sande, artistiek directeur Other Futures

Bruno Zhu, kunstenaar

Canan Marasligil, schrijver, multimedia kunstenaar en programmamaker

Canon Ng, kunstenaar en ontwerper

Carly Everaert, kostuumontwerper

Carole van Ditzhuyzen, programmeur, theatermaker en actrice

Catherine Somzé, onderzoeker, kunstdocent 

Cecilia Vallejos, kunstenaar en onderzoeker

Cee Burgundy, kunstenaar & tatoeëerder 

Charles Esche, curator

Chris Belloni, filmmaker en directeur international Queer & Migrant Film Festival

Chris Keulemans, schrijver en journalist

Christian Ovesen, kunstenaar

Christina Li, curator en schrijver

Clara Balaguer, kunstenaar, onderzoeker en uitgever

Daan ’t Sas, kunstenaar en gespreksbegeleider

Dagmar Bosma, kunstenaar

Danielle Wagenaar, regisseur en schrijver

Daria Bukvić, toneelregisseur

Dayna Casey, kunstenaar en ontwerper

Denisse Vega de Santiago, architect en onderzoeker

Diana Al Halabi, kunstenaar

Dimitri Van de Wittenboer, kunstenaar

Dirk Zandvliet, muzikant en docent maatschappijleer

Dionne Verwey, theatermaker en acteur

Dorine van Meel, kunstenaar

Dyon Asmoro, danser, choreograaf en dansleraar

Edit Kaldor, theatermaker

Edwin Nasr, curator en schrijver

Ehsan Fardjadniya, kunstenaar 

Elfie Tromp, schrijver en performer

Elianne van Elderen, schrijver en kunstenaar

Elke Uitentuis, kunstenaar

Els Kuijt, ruimtelijk ontwerper 

Elten Kiene, Spoken Word artiest

Emke Idema, theatermaker

Emma Levie, kunstenaar

Emmanuel Adjei, filmmaker

Emmeline de Mooij, kunstenaar

Ernestine Nahumury Comvalius, dichter en schrijver

Erwin van Doorn, kunstenaar 

Eva Salman, schoonmaker, schrijver en activist

Eva van Manen, muzikant

Fadwa Naamna, curator

Falke Pisano, kunstenaar en docent

Fazle Shairmahomed, performance kunstenaar

Felipe van Laar, beeldend kunstenaar

Fotini Gouseti, kunstenaar en onderzoeker 

Foundland Collective (Ghalia Elsrakbi en Lauren Alexander), kunstenaars en ontwerpers

Franky Sticks, kunstenaar en deejay

Funs ‘Funzig’ Janssen, illustrator

Gable Roelofsen, (muziek)theatermaker

Gale R. & Sterre, kunstenaars

Gavin-Viano, regisseur, performer

Geo Wyeth, kunstenaar

Gert Jan Kocken, beeldend kunstenaar 

Gluklya Pershina, kunstenaar 

Golrokh Nafisi, kunstenaar

Grazia Gallo, kunstenaar

Griet Menschaert, kunstenaar

Guillem S. Arquer, kunstenaar

Guillermo Armand Blinker / OTION, muzikant, performance artiest

Guillermo Martín-Viana, muzikant en kunstenaar

Hannah Celcius, kunstenaar en schrijver

Hans Schraven, kunstenaar en kunsthistoricus

Hera Chan, curator en schrijver 

Hilda Moucharrafieh, multimedia kunstenaar

Ilga Minjon, curator 

Iliada Charalambous, kunstenaar 

iLiana Fokianaki, kunstenaar en curator

Imara Limon, conservator

Inas Halabi, kunstenaar en filmmaker

Inge Meijer, kunstenaar

Inge Nabuurs, kunstenaar

Iris van Lieshout, theatermaker

Ivanka Annot, kunstenaar

Jaasir Linger, kunstenaar 

Jack Segbars, kunstenaar en onderzoeker

Jan Hoek, kunstenaar

Jeanne van Heeswijk, kunstenaar

Jessy Koeiman, beeldend kunstenaar

Jochem Braat, pianist, componist & arrangeur

Joeri Pruys, filmmaker en schrijver

Joke Hermsen, auteur

Jonas Staal, kunstenaar

Juha van ’t Zelfde, kunstenaar en hoofd resolution Sandberg Instituut 

Julian Abraham ‘Togar”, kunstenaar

Julius Thissen, fotograaf

Jun Saturay, kunstenaar

Katayoun Arian, curator

Kate Rebecca Price, kunstenaar

Kawa Nemir, dichter en vertaler

Kent Chan, kunstenaar en curator 

Kevin Gray, producer en rapper

Kerstin Winking, curator

Khadija El Kharraz Alami, theatermaker

Krista Jantowski, culturele bemiddelaar

Kyra Nijskens, kunstenaar

Lara Staal, theatermaker, curator en schrijver

Leana Boven, curator en onderzoeker 

Lester Arias, performance kunstenaar, choreograaf en muzikant

Libia Castro & Ólafur Ólafsson, kunstenaars

Lidwien van de Ven, kunstenaar

Lina Issa, kunstenaar en schrijver

Linganan Kunst en Cultuur Netwerk

Linus Bonduelle, kunstenaar

Lisenka Heijboer Castañón, theatermaker

Lotte van den Berg, theatermaker

Lucie Draai, kunstenaar

Maarten van der Graaff, dichter en schrijver 

Madeleine Ruggi, kunstenaar

Malou Bumbum, kunstenaar

Mandy van Pelt, tatoeëerder en beeldmaker

Manique Hendricks, curator

Manoj kamps, queer musicus en theatermaker 

Marc Willard, regisseur

Marci Eijsermans, kunstenaar en schilder

Mariana Lanari, kunstenaar en onderzoeker

Marije de Wit, beeldend kunstenaar 

Marina Otero, architect en onderzoeker 

Marjolijn Dijkman, kunstenaar, Enough Room for Space 

Marjolijn van Heemstra, theatermaker

Marjorie Boston, artistic executive director RIGHTABOUTNOW INC., programmeur en curator

Martha Jager, kunstenaar

Marleen Özgür, schrijver

Maurice Bogaert, kunstenaar

Massih Hutak, schrijver en muzikant 

Maziar Afrassiabi, directeur Rib

Matthijs de Bruijne, kunstenaar

Melanie Bonajo, crime boss 

meLê Yamomo, geluidskunstenaar & theater en performance kunstenaar

Melih Gencboyaci, kunstenaar, curator en yogaleraar

Menno Grootveld, schrijver en uitgever

Merve Bedir, architect 

Metahaven, kunstenaars, ontwerpers

Mia You, dichter

Michline Plukker, theater, spoken word, beeldend kunstenaar

Mieke Roth, wetenschappelijk illustrator

Milone Reigman, theatermaker en artistiek coördinator

Milo van der Maaden, kunstenaar 

Mire Lee, kunstenaar

Mitchy Saturay, kunstenaar

Monica Ruiz van Hattem, documentairemaker

Monique Hendriksen, kunstenaar

Mylou Oord, kunstenaar

Naomí Combrink, schrijver en maker

Nat Muller, curator en schrijver

Nazmiye Oral, auteur en actrice 

Neske Beks, interdisciplinair kunstenaar 

Nicoline van Harskamp, kunstenaar

Niels F Rodenburg, kunstenaar 

Nienke Jansen, kunstenaar

Nina Djekic, kunstenaar

Nina Spijkers, regisseur

Noah Voelker, theatermaker

Noel Fischer, theatermaker

Oliver Doe, kunstenaar

Olympia Latupeirissa aka the.Euphoric.heroine.journey, woordkunstenaar en performer

Paloma Polo, kunstenaar

Pascale de Graaf, kunstenaar 

Paul Kuipers, architect

Pedram Sazesh, kunstenaar

Peerke Malschaert, theatermaker

Perry Gits, kunstenaar

Persis Bekkering, schrijver

Pieter Paul Pothoven, kunstenaar

Quenton Miller, kunstenaar

Rachel Rumai Diaz, Schrijver

Raoul de Jong, auteur

Rebecca Levy, beeldend kunstenaar

Remco Osório Lobato, kunstenaar 

Remco van Bladel, ontwerper

Remco Went, theaterdocent en educatiemaker

Remco Torenbosch, kunstenaar

Remy Jungerman, beeldend kunstenaar

Renzo Martens, kunstenaar

Richard John Jones, kunstenaar

Richard Kofi, beeldend kunstenaar

Richtje Reinsma, kunstenaar

Rieke Vos, curator

Rieks Swarte, theatermaker 

Robert Glas, kunstenaar

Rodrigo Batista, performance kunstenaar en maker

Romana Vrede, acteur, schrijver en theatermaker

Ronald Rietveld, kunstenaar en architect, RAAAF

Rosa te Velde, docent en ontwerper

Rossella Biscotti, kunstenaar

Ruben Hamelink, filmmaker en fotograaf

Saemundur Thor Helgason, kunstenaar

Sam Samiee, artist 

Samboleap Tol, kunstenaar

Samora Bergtop, acteur, maker en artistiek producent

Samuel Vriezen, componist, schrijver en dichter

Sandra Lange, performance designer, schrijver, spoken word artist

Sandro van der Leeuw, schrijver

Sanne Oorthuizen, curator 

Sarah Naqvi, kunstenaar

Saskia van Stein, curator, moderator en docent 

Sero van Dongen, muzikant

Shertise Solano, kunstenaar 

Shirin Mirachor, (A)WAKE 

Simon(e) van Saarloos, schrijver en kunstenaar

Simone Zeefuik, auteur, programmamaker

Sioejeng Tsao – Illustrator/Kunstenaar 

Staci Bu Shea, curator en schrijver

Stefan Govaart, danser

Stephan Blumenschein, artist

Sunny Bergman, filmmaker en schrijver

Sven Lütticken, kunsthistoricus en theoreticus

Tao G Vrhovec Sambole, kunstenaar

Temra Pavlovic, kunstenaar

Tirza Kater, artist en curator

Tirsa With, schrijver

Tom van Teijlingen, kunstenaar

Tomas Mutsaers, fotograaf

Tudor Bratu, kunstenaar

Venus Jasper Griepink, kunstenaar

Vera Mennens, kunstenaar

Vincent W.J. Van Gerven Oei, filoloog en uitgever

Vivian Ziherl, curator

Wendelien van Oldenborgh, kunstenaar 

We Sell Reality, design collectief

Wouter Osterholt, kunstenaar

Xandra van der Eijk, kunstenaar en hoofd MA Ecology Futures

Xiaofeini Liu, artist

Yazan Khalili, kunstenaar

Yeb Wiersma, beeldend kunstenaar

Yunjoo Kwak, kunstenaar

Lees hier wat het NRC schrijft over dit manifest.