metropolis m

Ik ben geen echte galeriehouder. Daarmee bedoel ik dat het zomaar zou kunnen zijn dat de galerie eigenlijk een kunstwerk is, overwoog ze zittend achter haar witte Ahrendbureau in de kantoorruimte van haar galerie aan het Gerard Douplein. Dat is misschien oneigenlijk, maar wellicht ben ik altijd kunstenaar gebleven, dacht ze. Dat had ze misschien niet altijd zo begrepen; ooit haatte ze het kunstenaarschap. Ze haatte het zelfs zo erg, dat zij er niks meer mee te maken wilde hebben. De eerste dag dat ze met de trein naar een betaalde baan ging, had ze op het treinstation visitekaartjes laten drukken met de naam Con Artist erop; fraudeur, zogezegd. Bedoeld als afsluiter, maar misschien was het ook wel een begin geweest. Jarenlang bleef ze de twee woorden Con Artist in allerlei variaties gebruiken als wachtwoord voor allerlei accounts, die ze nu dus allemaal moest veranderen. De tijd leek daar. Er was een ommekeer op komst.

Ze had altijd moeite gehad met het idee om zomaar vanuit het niets zoiets belangrijks als een kunstwerk te maken. Laat het onbedoeld en onzichtbaar zijn, moet ze ergens gedacht hebben. Ze kon het nog steeds niet, er echt voor gaan zitten. Het bleek het meest dodelijke dat er was. Fantasie heeft prikkels nodig, had ze ervaren. Eigenlijk moest je er gewoon geen tijd noch zicht voor hebben. Het moest stiekem voelen, iets alleen voor jezelf.

Er was daarom niets dodelijker geweest dan de kunstopleiding, herinnerde ze zich. Ineens mocht het allemaal, mocht het naam hebben. Ze had daar dan ook het saaiste werk ooit gemaakt. Dat doen er wel meer en van hen hoor je dan ook nooit meer wat.

Maar goed, waar was ik. De galerie. De galerie was haar kunstwerk geweest de afgelopen vijftien jaar. Van alles kon je eraan toedichten: concept, creativiteit, originaliteit, visie, ontwikkeling, maatschappelijke relevantie. Het manifesteerde zich time based en was internationaal erkend in betere tijden, verguisd in mindere tijden, bedacht ze zich geamuseerd. Ze wist niet of je je echt bewust moest zijn van je kunstenaarschap. Het was eigenlijk heel leuk om ideeën te verstoppen als zijnde paaseieren binnen zo’n context. En zo hoefde zij eigenlijk niet volwaardig mee te draaien en kon ze een beetje voor spek en bonen meedoen. Dat was ze gewend als jongste kind. Haar oudere zus had met meer dan alleen voldoening altijd de verantwoording naar zich toegetrokken, waardoor er voor haar genoeg tijd overbleef om met meer dan alleen genoegzaamheid situaties met analytisch vermogen te doordrenken en haar realiteit per acuut te perforeren. Pas veel later, met inmiddels de diagnose hsp op zak, had ze begrepen dat ze mogelijk als hoogsensitief persoon onderlinge menselijke verhoudingen en situaties gewoon verdomd snel las. Iets wat best handig was als je kunstwerken verkocht.

‘Lauren Hutton. Daar lijk je op’, zegt ze al wiebelend op haar hoge hakken, terwijl we op de stoep staan voor de kunstruimte in de Hazenstraat. Ze heeft mij al eerder met van alles en nog wat vergeleken, dus ik denk even na. Zij, mijn kunstmoeder, de vrouw die mij de betekenis van laveren heeft geleerd, googelt met haar ongelakte nageltjes behendig op haar telefoontje naar wat afbeeldingen en vindt er één met de aanhef ‘Lauren Hutton 72 jaar al datend en rokend’. Dit deed ze altijd, vol liefde haalde ze me genadeloos neer met een half compliment. Ik houd het maar op de vergelijkbare regenjas die de actrice op de foto draagt.

De volgende dag googelde ik naar nog meer afbeeldingen van mevrouw Hutton op zoek naar meer reflectie. Terwijl ze midden in haar eigen coming of age zoekende was naar betekenis en voortgang, zoals zo vaak in het leven, scande ze haar eigen schrijfsels op zoek naar antwoorden als kruiswoordpuzzels van boven naar beneden. Niet eerder had ze zo het gevoel gehad precies in het midden van haar leven te staan. Heden-verleden. Ze wilde los van alles verder, maar iedere keer als ze terugkeek op haar bestaan tot zover overviel haar een gevoel van weemoed. Kun je eigenlijk wel echt loskomen van een verleden? Of neem je toch ook altijd jezelf mee? Niet eerder was ze zich zo bewust geweest van het feit dat ze zelf de tegenstander van haar eigen wil was.

En zo stuurde ze de agendagegevens van de galerie door naar het hedendaagse kunstblad voor de maand september, getiteld Closure.

JMG Jongma

was galeriehouder (maar kan nog zoveel meer), Amsterdam

JMG Jongma

Recente artikelen