Het plezier van onverwachte samenkomsten – Academie Minerva – Graduation Show 2025
De jaarlijkse eindexamenexpositie van Academie Minerva is terug in de stad Groningen na jaren in een fabriek in Scheemda gezeten te hebben. Dinnis van Dijken bezoekt de verschillende locaties, waar vooral de schaal van sommige werken opvalt. Het werk is groot, heel groot, niet alleen letterlijk.
De expositie ontvouwt zich dit jaar over maar liefst acht afzonderlijke locaties binnen de stad. Het vraagt enige inspanning en toewijding van de bezoeker om alle locaties aan te doen, ook met een oog op de te bezoeken performances. Wil je alles op een dag zien, dan moet je van te voren strategisch inplannen.
Het grootste deel van het werk van de afstuderende studenten, voornamelijk van de afdeling Vormgeving, samen met een contingent van vier masterstudenten van het Frank Mohr Instituut, is te vinden in de voormalige tabaksfabriek Niemeyer. De overige werken zijn verspreid over het centrum van Groningen, waardoor de expositie feitelijk een stadswijd cultureel evenement wordt. Dit wordt versterkt door de participatie van diverse gevestigde kunstruimtes, waaronder SIGN, NP3, Noorderlicht, Kunstpunt en het Kunstlievend Genootschap Pictura. Deze samenwerkingsstructuur benadrukt hoe nauw de samenwerkingsverbanden zijn in de stad Groningen, maar maakt het geheel wat minder overzichtelijk.
Een van de opmerkelijke thema’s die zich ontwaart door alle opleidingen heen, is een uitgesproken interesse in traditionele ambachtelijke technieken, niet vanuit een conservatieve houding, maar vanuit een holistisch ecologisch perspectief. Deze neiging duidt op de hedendaagse herwaardering van materiële betrokkenheid en overgeleverde processen. Zo maakte Varuna Slik (Vormgeving) in Black Sheep een complete badkamer na van wol. Dit werk illustreert een toewijding aan arbeidsintensief ambacht, waarbij het huiselijke door een onverwacht materiaal opnieuw wordt gecontextualiseerd. Op vergelijkbare wijze produceerde Anne Hendriks (Autonome Beeldende Kunst) een deken van handgesponnen wol, als catalyst voor haar dwalingen door de omgeving. Porio Danesh’ (Master Fine Art and Design – Materials in Artistic Practices) werk met hout is een tactiele conversatie, een intieme uitwisseling waarbij de hand zowel luistert als vormgeeft. De installatie voelt als een verstilde houtwerkplaats. De hernieuwde betrokkenheid bij het handgemaakte, voorziet de werken van een materiële verankering, waardoor de verschillende praktijken in een tastbare realiteit worden geaard.
Persoonlijke omgeving
Gelijktijdig kenmerkt een alomtegenwoordige verkenning van culturele identiteit een significant deel van het tentoongestelde werk. Veel kunstenaars positioneren hun persoonlijke omgeving en achtergronden als de locus van deze identiteit, waarbij vaak complexe en intieme verhalen worden onthuld. Moojan Payami’s (Master Fine Art and Design – Materials in Artistic Practices) video-installatie, bijvoorbeeld, transformeert de ogenschijnlijk alledaagse handeling van thuis bakken tot een plek van feministisch verzet en ritueel. De verduisterde ruimte en het suggestieve aroma van het werk versmelten tot een immersieve, bijna sacrale ervaring. Deze verheffing van het persoonlijke tot een bredere sociaal-politieke commentaar is een terugkerend motief.
Verdergaand in dit onderzoek naar identiteit is het werk van Shuhan Liu (Master of Arts in Fine Art and Design – Interrelational Art Practices), die identiteit voorstelt als een collectief narratief eerder dan een vaststaand of geografisch gebonden construct. Haar presentatie, een manifest in een boekjes en foto’s, compileert recepten en corresponderende verhalen van verschillende individuen. Deze narratieven vinden hun oorsprong vaak in achtergronden die noties van culturele identiteit als een statisch gegeven actief uitdagen, wat een meer fluïde en relationeel begrip bevordert. Yoana Cheneva’s (Vormgeving) Roots of Belonging biedt een andere diepgaande benadering van dit thema, dienend als een onderzoek naar de vaak onzichtbare genegenheid voor iemands land en cultuur; hoe deze ontstaat en over generaties heen wordt gedragen en ingeweven raakt in het individuele en collectieve zijn. Deze gevarieerde benaderingen dragen gezamenlijk bij aan het gelaagde discours van de tentoonstelling.
Anaida Melivia’s (Autonome Beeldende Kunst) performance manifesteert zich als een bijzonder minutieus uitgevoerd werk. Haar kostuums alleen al, opvallend ongewoon, combineren zowel groteske, nachtmerrieachtige kwaliteiten als dat ze vertederend en charmant zijn. De performance zelf gaat in op psychologische repressie, met name voortkomend uit schuld en schaamte, en creëert een interne, parallelle wereld waarin de toeschouwer ogenschijnlijk wordt meegezogen. Het presenteert een surrealistisch doch herkenbaar huiselijk tableau, dat onbewuste realiteiten ontleedt. De artistieke ambitie en uitvoering die in dit stuk zichtbaar zijn, zijn opmerkelijk.
Hypnotisch en overweldigend
Een opvallend kenmerk van de huidige afstudeerders, in vergelijking tot eerdere jaren is een duidelijke neiging tot grootschalige werken en expansieve installaties. De bijdrage van Rixt de Boer (Docent Beeldende Kunst en Vormgeving) is een voorbeeld van deze tendens, evenals Cho Yewons (Autonome Beeldende Kunst) monumentale schildering van 2 bij 2,4 meter, die een dwingende aanwezigheid claimt. Yewon’s werk lijkt meticuleus gepland te zijn, maar blijkt volledig intuïtief gemaakt te zijn. Met ontzettend fijn schilderwerk ontstaat een hypnotisch en overweldigend tafereel.
Door de gehele expositie heen tonen talloze werken een bewuste keuze voor aanzienlijke fysieke afmetingen of een omvattende installaties. Zelfs werken die niet intrinsiek groot zijn, bezitten frequent een opvallende visuele of conceptuele ‘luidheid’. Goro Modic’s (Autonome Beeldende Kunst) felgele installatie in kunstruimte SIGN is een duidelijk voorbeeld; de chromatische intensiteit eist bij binnenkomst onmiddellijk de aandacht op en sluit naadloos aan bij het idee van de schreeuwerige ontwerpen van een speelgoedwinkel. Dit fenomeen van schaal en assertieve aanwezigheid is uiteraard een inherente uitdaging binnen elke groepstentoonstelling of afstudeerexpositie, waar meer delicate of ingetogen werken het risico lopen visueel te worden overschaduwd door hun grotere of visueel luidruchtigere tegenhangers.
Toch navigeren bepaalde kunstenaars met succes door deze inherente dynamiek. Bianca Valentina Di Sisto Aguirre’s (Autonome Beeldende Kunst) werken, gekenmerkt door hun delicatesse, hercontextualiseren alledaagse beelden en creëren zorgvuldig een inherente intimiteit. Haar praktijk draait fundamenteel om de aanwezigheid, afwezigheid en nagelaten sporen van geliefden. Bij Kunstpunt zijn deze intens fragiele stukken naast de uitgestrekte en vibrante schilderijen van Una S (Autonome Beeldende Kunst) geplaatst, en recht tegenover de brutale, schilderkunstige installatie van Phillip’s Ekwaro-Osire (Autonome Beeldende Kunst). Desondanks handhaven Di Sisto Aguirre’s werken hun integriteit en stille autoriteit, wat aantoont dat impact niet uitsluitend afhankelijk is van fysieke omvang. Una S presenteert een scherp formeel en conceptueel contrast, strevend naar het vormgeven van emotionele extremen door middel van haar grootschalige doeken. Dit samenspel tussen het monumentale en het diepgaand intieme vestigt een dynamische visuele spanning binnen de tentoonstelling, en nodigt de toeschouwer uit om zowel de openlijke statements als de subtiele nuances te doorgronden.
De spreiding over meerdere locaties toont de samenwerking binnen het culturele veld van Groningen en hun engagement met jonge kunstenaars. De daaruit volgende fragmentatie maakt het enerzijds lastiger een goed overzicht te krijgen en zo de kwaliteit per afdeling goed te beoordelen, maar biedt anderzijds veel ruimte voor onverwachte samenkomsten van verschillende praktijken.
OOK DIT JAAR PRESENTEREN WE WEER EEN GRADUATION SPECIAL MET PORTRETTEN VAN 70 AFSTUDEERDERS BIJ METROPOLIS M NUMMER 4 – AUGUSTUS-SEPTEMBER. ALS JE JE VOOR AUGUSTUS ABONNEERT STUREN WE JE HEM GRATIS TOE. MAIL [email protected]
De Minerva Graduation Show is tot en met 19 juni te bezoeken.
Dinnis van Dijken
