Sterke editie Art Rotterdam 2025 – Nieuwe locatie brengt nieuw elan
Voor deze 26e editie heeft Art Rotterdam de vertrouwde Van Nelle Fabriek ingeruild voor het grotere en beter geoutilleerde evenementencentrum Ahoy. De driedaagse beurs, die dit weekend van vrijdag 28 tot en met zondag 29 maart te bezoeken is, heeft zich daarmee uitgebreid van 10.000 m² naar 14.000 m². Dit biedt niet alleen ruimte aan 125 galeries, maar ook aan diverse secties bestaande uit samengestelde werken. De herontroductie van oude onderdelen als Projections en Intersections pakt er goed uit en maakt Art Rotterdam tot de beste editie in jaren waarin veel goede (jonge) kunst te ontdekken valt.
Toegegeven, de nieuwe setting vergt enige gewenning. De karakteristieke distributiehal van de Van Nelle Fabriek gaf een rauw randje aan de vaak gepolijste sfeer die vele kunstbeurzen kenmerkt. Ahoy biedt in dat opzicht een andere ambiance, maar de extra ruimte en uitgebreide faciliteiten zijn de beurs onmiskenbaar ten goede gekomen. Dit blijkt alleen al uit het feit dat niet alleen Prospects (in samenwerking met het Mondriaan Fonds), maar ook Projections, Sculpture Park en Intersections dit jaar tegelijkertijd kunnen worden gepresenteerd. Een programmering die in de beperkte ruimte van de Van Nelle Fabriek niet mogelijk was geweest.
Intersections presenteert een krachtige selectie kunstenaars die zich positioneren binnen urgente sociaal-maatschappelijke debatten. De multidisciplinaire werken in deze sectie bezitten een tactiliteit die direct de aandacht trekt en de toeschouwer vervolgens, via diepgewortelde motivaties en thematieken, verder het werk in trekt en confrontaties niet schuwt.
Een treffend voorbeeld hiervan is de serie Bones of Graphene, Skin of Kevlar (2024-2025) van Julius Thissen, vertegenwoordigd door Fotodok. Met een achtergrond in modefotografie creëert hen werk dat niet alleen visueel uitnodigt, maar bovenal verleidt. Zodra de toeschouwer eenmaal door het werk gegrepen is, ontvouwt zich een gesprek over de historische veerkracht van de transgendergemeenschap en haar positie in een tijdperk waarin fascistische en extreemrechtse denkbeelden terrein winnen. De materialiteit speelt hierin een cruciale rol: de beelden suggereren op het eerste gezicht zachtheid, maar zijn in werkelijkheid hard en stug. Ze komen in From Terrors to Shields #1 terug in objecten met sterke masculiene connotaties, zoals kaplaarzen en een leren riem met imposante gesp, en worden door Thissen in negatief beeld vastgelegd. Hierdoor krijgen de kleuren een zekere zoetheid: de kaplaarzen lijken boterachtig geel, afgetopt met een tedere glans die doet denken aan stroperige honing. Thissen vertelt dat de materialiteit in hun werk een beschermend schild voor transgenderidentiteiten tegen externe dreigingen symboliseert. Het is waar dat, in een tijd waarin de transgendergemeenschap geconfronteerd wordt met toenemende vijandigheid veerkracht en flexibiliteit noodzakelijk zijn, maar evenzeer kracht en volharding. Bones of Graphene, Skin of Kevlar is een haptische visuele belichaming van deze dualiteit.
Ook onderdeel van Intersections is de grootschalige installatie Interwoven (2023) van Diana Scherer (andriesse eyck galerie), waarin plantenwortels zich op uiterst complexe en geornamenteerde wijze hebben verenigd in een tapijt dat bijna textiel-achtig aandoet. Voor deze biotoop maakte Scherer gebruik van ondergrondse sjablonen, waarlangs de wortels groeiden en uiteindelijk patronen gingen vormen. Deze bevatten verwijzingen naar zowel natuurlijke als culturele patronen, zo zijn er boomringen en groeven van autobanden te detecteren. Interwoven toont hoe de natuur beheerst, of beter gezegd, gemanipuleerd kan worden, maar ook hoe deze controle altijd relatief blijft. Het patroon is niet perfect geometrisch, maar sterk organisch van aard, waardoor het hier en daar afwijkt van de vooraf uitgezette vormen. Scherer reflecteert op de menselijke drang om de natuur naar de hand te zetten en laat zien hoe deze poging onvermijdelijk gepaard gaat met frictie en weerbarstigheid.
Dit werk van Scherer is, samen met de werken van Marcos Kueh, Pris Roos en Bodil Ouédraogo, genomineerd voor de NN Art Award 2025 – winnaar is Pris Roos. Sinds 15 maart is al een selectie van hun werken te bezichtigen in de Kunsthal Rotterdam. Deze jaarlijkse stimuleringsprijs wordt toegekend aan een talentvolle kunstenaar die in Nederland is opgeleid en wiens werk wordt gepresenteerd op de kunstbeurs Art Rotterdam. De winnaar wordt op vrijdag 28 maart 2025 om 20.00 uur bekendgemaakt in Kunsthal Rotterdam.
Een andere sectie die dankzij de huidige locatie mogelijk is geworden, is Projections. In de verduisterde ruimte worden twaalf videokunstwerken en andere vormen van digitale media gepresenteerd. Deze sectie biedt een diverse mix van verschillende beeldvormen waarin video-experimenten letterlijk de ruimte krijgen.
Een goed voorbeeld hiervan is Smile Driver (2019) van Jessica Wilson, (diez gallery) waarin computer-generated imagery wordt gebruikt om kinderlijke figuren in zowel alledaagse als surrealistische situaties te verbeelden. Deze kinderen kunnen in fracties van seconden hun wenkbrauwen tot aan hun kin laten groeien en zich buigen in bijna vloeibare houdingen. Wilson omschrijft dit onmenselijke aanpassingsvermogen ‘glitches’, waarbij vervormingen de grens tussen realiteit en illusie vervagen. Met dit werk reflecteert Wilson op de moderne maatschappij en onderzoekt ze de relatie tussen mensen en technologische vooruitgang.
Het is goed dat vormen van film, video en andere visuele media een plek krijgen op deze internationale beurs en zo een breed publiek weet te bereiken. Deze werken zijn doorgaans niet in traditionele galeries te zien, maar ze leveren wel een belangrijke bijdrage leveren aan het ecosysteem van de hedendaagse kunst.
Dat Art Rotterdam dit jaar groots uitpakt, wordt nogmaals onderstreept in de sectie Sculpture Park. Hier hebben imposante sculpturen de ruimte gekregen die hen toebehoort. Mama Aisa Blaka (2023) van Boris van Berkum, vertegenwoordigd door Galerie Fontana, is zo’n werk. Dit beeld verbeeldt de primordial mother binnen de Winti-spiritualiteit, een figuur die in westerse tradities beter bekendstaat als Moeder Aarde, de godin van flora en fauna. Voor Van Berkum symboliseren zijn Winti-werken een toekomst waarin culturele verschillen niet alleen erkend, maar juist gevierd worden en waarin respectvolle samenwerking centraal staat. Een boodschap die, in een steeds verder polariserende samenleving, actueler is dan ooit.
Ook is er veel fotografie te zien, waaronder het speelse, seksueel getinte werk van Pixy Liao en het meer provocerende werk van Lin Zhipeng, gepresenteerd door Galerie Stieglitz. Daarnaast is er in de sectie New Art de verbindende serie Broer (2017-heden) van Florian Braakman te zien, vertegenwoordigd door Galerie Joey Ramone. In deze serie onderzoekt Braakman thema’s rondom migratie, integratie en gemeenschap door portretten te maken van zijn buurmannen. Naarmate het project vorderde, is zijn verbondenheid met de buurt gegroeid, waardoor de waarde van gemeenschappen en lokale identiteiten steeds sterker tot uiting komt in zijn werk.
Op de beurs vallen vooral de werken van jonge kunstenaars op: zij openen urgente, vaak persoonlijke dialogen over thema’s die nauw verbonden zijn met actuele sociaal-maatschappelijke vraagstukken. De New Art Section, die is gecureerd door Övül Ö. Durmuşoğlu, springt er meer uit dan in voorgaande jaren, dankzij diverse thematische lijnen die subtiel door de presentaties lopen.
Maar de beurs biedt niet alleen speciale secties. De basis zijn de 125 galeries waar dit jaar veel moois te ontdekken valt. Een selectie:
Art Rotterdam t/m 30.3.2025
Karmen Samson
is modebeoefenaar en onderzoeker met interesses in materiële cultuur en museologie
