
Absurd en alledaags tegelijkertijd – Graduation Shows 2024: HKU BA Fine Art
De afstuderende kunstenaars van de HKU durven gek en persoonlijk te zijn, ziet Stella Kummer tijdens haar bezoek. Ze schrijft over de werken die haar het meest zijn opgevallen.
Ik bezoek de eindexamenexpositie van de bachelor Fine Art van de HKU op een warme donderdag en ondanks de hitte stralen de werken rust uit. De lichting studenten is met humoristische, haast kinderlijke nieuwsgierigheid te werk gegaan. Dat zorgt voor een frisse en ongecompliceerde blik. Thema’s als symbolisme, ruimte, thuis en de moeizaamheden van het jongvolwassen leven komen in meerdere werken aan bod. De studenten durven gek, persoonlijk en absurd te zijn. Ze zijn niet bang om niet begrepen te worden en laten het alledaagse constant doorschemeren in hun werk.
Elk jaar studeren er meerdere sterke schilders af aan de HKU en ook dit jaar zitten er weer veel studenten bij die afstuderen met kwast en doek. Marta Ramirez maakte een serie schilderijen die zijzelf meer als sculpturen beschouwt. De muren van de ruimte zijn beschilderd met een patroon dat aan tegels doet denken. Er hangen doeken aan met schilderijen van paarden in zwarte, groene en roze tinten. Ramirez’ werk is geïnspireerd op het dorp in Spanje waar ze opgroeide. De muurschildering is een poging haar thuis en jeugd te vertalen naar een nieuwe context en zo te onderzoeken wat het betekent om een plek te vertalen en verplaatsen. Interessant is hoe de schilderijen van de paarden inderdaad fungeren als sculpturen, doordat de muurschildering een extra laag toevoegt. Ramirez weet zo een draai te geven aan de schilderkunst.
Interessant is hoe Marta Ramirez' schilderijen van de paarden fungeren als sculpturen, doordat de muurschildering een extra laag toevoegt

Kris Reijersen van Buuren maakt schilderijen die momentopnames verbeelden in een gelige gloed: een hand op een borst, zwarte klittenbandschoenen, een kaartje dat uit iemands onderbroek steekt. Door close-ups te verbeelden, wekt ze een spanning op. Wat er buiten dit frame gebeurt is namelijk niet bekend. Film en cinematografie zijn van grote inspiratie voor haar, aangezien het verhaal daar juist verscholen zit in de kleine momentopnames.
Inne Feenstra onderzoekt in zijn films de grenzen van film. Ruimte, tijd, geluid en beeld worden opgerekt en getransformeerd. In zijn film Fallen is op een groot scherm een bos te zien. Er wordt niet gepraat, we horen enkel vogels. Dan valt een boom héél langzaam om. Dit spel van tijd en snelheid geeft een spookachtige sfeer aan de onschuldige beelden van het bos. Alsof de camera de macht bezit om de natuur tot iets onnatuurlijks te maken. Op een gegeven moment merk ik dat het scherm zich veel verder achterin de ruimte bevindt. Zonder dat ik het doorheb, beweegt het kunstwerk van voren naar achter. In een andere ruimte is Feenstra’s film DAWG te zien, waar een hond op een zandweg door een graslandschap rent, begeleid door trommelgeluid. Als ik de ruimte uitloop valt het licht naar binnen en zie ik meerdere trommels voor het scherm staan waar automatisch op geslagen wordt. Ook hier voel ik me misleid door Feenstra, maar is dat niet wat film altijd een beetje doet?
Kris Reijersen van Buuren maakt schilderijen die momentopnames verbeelden in een gelige gloed: een hand op een borst, zwarte klittenbandschoenen, een kaartje dat uit iemands onderbroek steekt
Katharina Busl transformeerde een ruimte tot een technologische tempel. In de installatie Bliss Domain onderzoekt de kunstenaar overlappingen tussen religie, mythologie en moderne technologie. De vloer is bedekt met metalen rasters en kleine poeltjes blauw gekleurd water. Daaromheen bevinden zich fonteinachtige sculpturen, grote stenen en metalen trappen die nergens heen leiden. Busl gebruikt religieuze symboliek en mysterieuze materialen om een etherische sfeer op te roepen. Het is niet duidelijk wat of wie in deze tempel aanbeden wordt. Die anonimiteit is ook precies wat de virtuele en digitale realiteit kenmerkt, waardoor Busls installatie mooi twee tegengestelde werelden samen weet te brengen.
Sam Jennen speelt ook met religieuze uitingen, maar kiest daarmee in tegenstelling tot Busl voor meer traditionele materialen. In de ruimte staat een houten boog, waar ik onderdoor loop. Rechts op de vloer liggen dode vogels, gesneden uit hout. De ruimte is doordrongen met een geur van olie en hout die alle losse elementen in de ruimte samenbrengt. Jennen liet zich inspireren door een dorpje in Noord-Frankrijk, waar zij gedeeltelijk opgroeide. In dit werk onderzoekt ze hoe herinneringen en verhalen alle hoeken en kieren van een huis kunnen doordringen, net als geuren.
Sietske Zandbergen gaat in haar werk op zoek naar een hele andere symboliek. Voor dit project richtte ze zich op de snackcultuur in Nederland, België en Duitsland. Verspreid door een ruimte staan drie sculpturen van levensgrote patatzakken die lijken te zijn samengesmolten met een man. Onderuitgezakt zit één van de ‘patatmannen’ tegen een muur. Hij draagt Adidas badslippers en heeft een bezorgde blik. Een andere patatmat ligt schreeuwend op de grond, met een arm uitgestrekt alsof hij vraagt om hulp. De sculpturen zowel absurdistisch als herkenbaar en alledaags.
Katharina Busl transformeerde een ruimte tot een technologische tempel
Dit absurdisme is ook aanwezig in het werk van Puck Dekker, die ook bekend is onder de naam Duck Pekker. In het werk vannacht ben ik onder het klimlaminaat gaan liggen onderzoekt Dekker door middel van installatie en performance de absurde realiteit van laminaatvloeren. Op de vloer zijn verschillende soorten laminaat over elkaar geplakt en zelfs het keyboard dat klaarstaat voor Dekkers performance is voorzien van een laag plaklaminaat. Dekker toont ons ook het absurde in het alledaagse. Een vloer op een vloer op een vloer: hoe vaker iets banaals herhaald wordt, des te absurder het resultaat. Dekker maakte ook een poëziebundel waar ik snel doorheen blader. Gniffelend lees ik de korte humoristische gedichten: ‘Veel mannen hebben last van clusterhoofdpijn. Dat heb ik gelezen op een website die ik meer vertrouw dan andere websites.’
Dit absurdisme staat in contact met een kinderlijkheid die in veel werken aanwezig is. Esmay van Loenen maakte een installatie waarin speelsheid, glitters en humor de vrije loop krijgen en samen een glimp van een diens matriarchale utopie tonen. In diens installatie kan je zelf ook even rustig zitten om te strijkkralen. Nynke Sansom liet zich inspireren door de parallelle fantasiewerelden waar kinderen zich vaak in kunnen verliezen. Vooral leuk zijn de minidierenkostuums die ze maakte, die laag op een muur aan kleine haakjes hangen.
Esmay van Loenen maakte een installatie waarin speelsheid, glitters en humor de vrije loop krijgen
De afstudeerders van de HKU tonen veelbelovend werk, waarin de studenten autonoom en eigenzinnig durven te zijn. Door het absurde te omarmen en juist hun jeugd en kind zijn niet uit het oog verliezen, bieden de studenten alternatieve manieren om verhalen te vertellen. We mogen allemaal het kind in ons wel wat meer omarmen, denk je als je de expositie verlaat.
De afstudeertentoonstelling Exposure is nog t/m 30 juni te bezoeken
IN AUGUSTUS VERSCHIJNT WEER HET JAARLIJKSE MAGAZINE METROPOLIS M EINDEXAMENS MET PORTRETTEN VAN 70 AFSTUDEERDERS. ALS JE JE NU EEN JAARABONNEMENT AFSLUIT HEB JE HET BIJTIJDS IN HUIS. MAIL JE NAAM EN ADRES NAAR [email protected] OVV JAARABONNEMENT(STUDENTEN PROFITEREN VAN FORSE KORTING)
Stella Kummer
is webredacteur bij Metropolis M, schrijver en eindredacteur bij tijdschrift Simulacrum